وبلاگ

 

سایت ریسرچ‌گیت با تحلیل پایگاه‌اطلاعاتی انتشارات به هر محقق یک امتیاز می‌دهد و ضرایب حوزه فرد را محاسبه می‌کند. همچنین محقق می‌تواند سایر محققان یا موضوعات یا طرح سلسله مراتبی موضوعی خاص را دنبال کند. انجمن‌های گفتگو نیز به صورت سوال و جواب‌های با محوریت پژوهشی در دسترس می‌باشند (اچ پون، ۲۰۱۳).

 

از دیگر قابلیت‌های این شبکه، عضویت محققان در گروه‌های تخصصی و ایجاد گروه‌های موضوعی جدید است. جستجوی مشاغل تحقیقاتی و کنفرانس در زمینه‌کاری محقق، از دیگر امکانات این شبکه‌اجتماعی می‌باشد. همچنین ریسرچ‌گیت اجازه جستجو در هفت بانک اطلاعاتی بزرگ علمی و دریافت مقالات کامل از این طریق را مهیا می‌کند (بتولی۲،۱۳۹۲). یک بخش جستجوی چکیده مشابه نیز در سایت وجود دارد که نویسندگان می‌توانند یک کپی از چکیده مقاله مورد علاقه خود بفرستند تا سایت برای چکیده‌های مشابه جستجو کند. مؤسس سایت می‌گوید، هرچه بیشتر توانایی‌ها و علایق خود را به سایت معرفی کنید، نمودارهای سایت بیشتر به شما سؤالات و مقالات مرتبط که ممکن است به آن‌ ها علاقه نشان دهید معرفی می‌کنند (سایت ریسرچ گیت).

 

معایب سایت ریسرچ‌گیت: (اوانز، ۲۰۱۳)

 

• • سایت ریسرچ‌گیت حدود ۵ میلیون کاربر دارد اما مشخص نیست چه تعداد از آن‌ ها فعال هستند و به طور منظم به‌روز می‌شوند.

 

• • بسیاری از پروفایل‌ها فقط تعداد کمی مطلب منتشر کرده‌اند که به نظر می‌رسد مدتی است به روز نشده‌اند.

 

• • درصد بالایی از اعضای سایت افراد دارای مدرک تحصیلات تکمیلی و دانشجویان هستند.

 

• • بعضی افراد از دریافت پست الکترونیک ناخواسته شکایت کرده‌اند. که حذف آن از طریق تنظیمات ممکن است.

 

• بسیاری از انتشارات که از طریق ریسرچ‌گیت قابل دسترسی‌اند به طور غیرقانونی از لحاظ حریم‌ دسترسی ‌آزاد بارگذاری شده‌اند.

گوگل‌اسکولار

 

در سال ۲۰۰۴ یک مهندس هندی بخش گوگل‌اسکولار را به قابلیت‌های گوگل اضافه‌ کرد تا امکان جستجوی اختصاصی در بین مقالات علمی فراهم ‌شود. در کنار یک اکانت جی‌میل، گوگل به ‌هر کاربر یک پروفایل گوگل‌اسکولار می‌دهد. دربخش معرفی این سایت نوشته ‌شده‌است “گوگل‌اسکولار می‌تواند به جهانی‌شدن تحقیقات شما ‌کمک کند.” علاوه بر آشکارکردن فعالیت‌های ‌تحقیقاتی، قرارگرفتن در لیست گوگل‌اسکولار در شناسانده‌ شدن محقق در موتورهای جستجویی که از گوگل استفاده ‌می‌کنند نقش دارد. این‌کار رتبه نویسنده تحقیق در موتورهای‌جستجو را بالاتر می‌برد.

 

در سایت گوگل‌اسکولار نوشته‌ شده‌است که گوگل‌اسکولار یک روش ساده را برای جستجوی کلی ادبیات علمی و فرهنگی فراهم می‌کند و می‌توان دربسیاری از رشته‌ها و منابع مختلف ازجمله مقالات، پایان‌نامه‌ها و کتاب‌ها از ناشران‌دانشگاهی، انجمن‌های حرفه‌ای، دانشگاه‌ها و دیگر سازمان‌های ‌علمی و فرهنگی جستجو کرد. ویژگی اصلی این پروفایل، هوشمندی و استفاده از اطلاعات بخش عمومی برای تهیه لیست مقالات به همراه تعداد ارجاعات هرکدام است. هرکدام از مقالات جدید کاربران به صورت خودکار ‌به این لیست اضافه خواهدشد (آردا، ۲۰۱۲).

 

زمانی‌که یک پروفایل در گوگل‌اسکولار ساخته شود، این سایت یک لیست از مقالات، چکیده، کتاب‌ها، پایان‌نامه‌ها و دیگر منابع مانند اجتماعات ‌حرفه‌ای و دانشگاه‌ها (از پایگاه اطلاعاتی خود) به کاربر نشان می‌دهد تا اطمینان پیدا کند وی نویسنده کدام‌یک از آن‌هاست. این سایت مقالات افراد را ذخیره نمی‌کند اما کاربران می‌توانند در صورت دسترسی آزاد آن مقالات به آن‌ ها دسترسی داشته ‌باشند (اچ پون، ۲۰۱۳).

 

معمولاً محقق می‌تواند حداقل چند مقاله با دسترسی ‌باز در زمینه موردنظر خود بیابد. دیگر ویژگی مهم این سایت ایجاد دسترسی به اسناد و مطالب دیجیتالی به صورت کتابخانه‌ای می‌باشد. همچنین گوگل اسکولار امکان دسترسی به لینک‌های مقالاتی را فراهم می‌کند که از مقاله جستجوشده توسط کاربر استفاده‌کرده و آن را نقل‌قول کرده‌اند. همچنین مقالات مرتبط با مقاله یافته‌شده را به کاربر معرفی می‌کند.

 

لینکدین

 

لینکدین از شبکه های اجتماعی مطرح دنیای مجازی است که به کاربرانش در مدیریت و برقراری ارتباطات برخط حرفه‌ای و تجاری کمک می‌کند. وظیفه اصلی شبکه ‌اجتماعی لینکدین طراحی سایت با هدف اصلی کسب درآمد و توسعه فعالیت‌های تجاری است (می فیلد،۲۰۱۱).

 

این سایت یکی از پرکاربردترین شبکه های اجتماعی بین دانشگاهیان می‌باشد (دیوک و جردن، ۲۰۱۱). که خود را “بزرگترین شبکه تخصصی دنیا در اینترنت” می‌داند (سایت لینکدین، ۲۰۱۱).

 

طبق آمار موجود در سایت الکسا وب‌سایت لینکدین در رتبه‌بندی جهانی سایت‌ها یازدهمین سایت پر بازدید است. این سایت تخصصی در سال ۲۰۰۳ شروع به کار کرد و یکی از محبوب‌ترین شبکه های اجتماعی از لحاظ تعداد کاربران است. درحال حاضر این سایت ۳۰۰ میلیون کاربر از ۲۰۰ کشور در سرتاسر دنیا دارد(سایت لینکدین). در این سایت پیشنهادات متفاوتی از قبیل “افرادی که ممکن است بشناسید” و “شغل‌هایی که ممکن است علاقه داشته‌ باشید” به کاربران داده می‌شود. این‌کار به گسترده‌کردن حوزه ارتباطات افراد و خروج از شبکه کوچک فردی خود کمک می‌کند. در این سایت می‌توان لیستی از مهارت‌ها و تخصص‌های خود قرارداد تا دیگران شناخت بهتری از کاربر ‌پیدا کنند و حتی به فرد پیشنهاد کاری داده شود. عضویت در این سایت رایگان است اما می‌توان با پرداخت مبلغی به دسترسی‌هایی مانند فیلترهای جستجوی جدید و توانایی دیدن بازدیدکنندگان پروفایل و ذخیره‌کردن فایل‌ها در بخش ساماندهی پروفایل دست‌یافت. یکی از امکانات دیگر این سایت جستجو از طریق مهارت‌های مشترک است. داشتن امکانات جستجوی شغل نیز از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این شبکه ‌اجتماعی است. این سایت یک پشتیبان شغلی بسیار مناسب است که می‌توان با قراردادن رزومه خود از مزایای آن استفاده کرد (اچ پون، ۲۰۱۳).

 

قابل انکار نیست که دین نمی­­تواند ارزشی برابر با سایر عوامل مؤثر در تفاوت انسان­ها داشته باشد. بلکه دین اساس و پایه همه ارزش­های انسانی را به خود اختصاص می­دهد.(راعی،۱۳،۱۳۹۱)

 

بی­تردید از دیدگاه اسلام انسان موجودی ارزشمند است که باید به عنوان یک موجود با شعور و دارای اراده و اختیار به دید احترام نگریست. آزادی بشر و احترام به حقوق و حیثیت ذاتی انسان و دخالت ندادن عوامل عارضی از قبیل نژاد، زبان، رنگ، ملیت و … در اعتبار و امتیاز برای انسان­ها، دقیقا مورد توجه اسلام است و اساسا فلسفه بعثت پیامبران و به خصوص پیامبر اسلام آزاد کردن انسان از این گونه قید و بندها و توجه دادن او به حیثیت ذاتی و کرامت و شرافت انسانی خویش است. ‌می‌توان ادعا کرد که تقریبا تمام آنچه به ‌عنوان حقوق اساسی انسانی در اعلامیه جهانی حقوق بشر آمده است به گونه کامل در نظام اسلامی مورد توجه قرار گرفته و در بسیاری از موارد به بهترین صورت به اجرا گذاشته شده است.

 

۱– ویژگی­های حقوق بشر در اسلام

 

علما بر این اجماع دارند که دین برای مصلحت بندگان است و خاص ترین مصلحت بندگان برپایی عدالت میان مردم ‌می‌باشد که هدف اساسی بعثت همه پیامبران را نیز همین اصل تشکیل می­دهد. لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَیِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْکِتَابَ وَالْمِیزَانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَأَنْزَلْنَا الْحَدِیدَ فِیهِ بَأْسٌ شَدِیدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَلِیَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ یَنْصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالْغَیْبِ إِنَّ اللَّهَ قَوِیٌّ عَزِیزٌ: «همانا ما پیامبران خود را با دلایل قاطع و معجزاتی که حقانیت رسالت آنان را آشکار می­ساخت فرستادیم و با آن ها کتاب آسمانی و دین را که معیار عقاید و اعمال انسان هاست فرود آوردیم، تا مردم همواره به عدل و داد برپا باشند و آهن را که در آن نیرویی سخت برای رزم و دفاع است و منافع دیگری نیز برای مردم دارد آفریدیم. آری چنین کردیم تا اموری که باید، تحقق یابد و تا خدا آن کسی را که در نهان از دید پیامبران، خدا و پیامبرانش را یاری می­ کند از دیگران مشخص سازد. به یقین خدا نیرومند و شکست­ناپذیر است.(سوره الحدید(۵۷)،آیه۲۵)؛ «ای کسانی که ایمان اورده اید، به عدالت رفتار کنید و در پاسداری از آن سخت بکوشید، و برای خدا گواهی دهید هرچند گواهی شما به زیان خودتان یا پدر و مادر و خویشاوندان نزدیکتان باشد. اگر آن کسی که در حق او شهادت می­دهید توانگر یا تهیدست باشد، توانگری و تهیدستی او شما را از شهادت به حق باز ندارد که خدا به رعایت حال آنان از شما سزاوارتر است؛ پس از هوای خویش پیروی نکنید که مبادا از حق منحرف شوید. و اگر زبان خود را به گواهی ناحق بپیچانید یا از گواهی دادن روی برتابید، بدانید که خدا به آنچه می­کنید آگاه است و کیفرش در انتظار شما است». (سوره النساء(۴)،آیه۱۳۵) ابن قیم می­گوید: «مدار سیاست شرعی عدالت است ولی وحی مخصوصی در این باره وارد نیست، دلیل هم این است که خداوند همه پیامبران و ‌کتاب‌هایش را به خاطری فرستاده است تا قسط را برپا دارند و این قسط همان عدالتی است که آسمان­ها و زمین بر آن استوارند، هرگاه نشانه­ های حق به هر طریقی ظاهر گردد همان شرع و دین خدا است.»(ابراهیمی دینانی،۶۶،۱۳۶۴) ابن صلاح سیاست را چنین تعریف نموده است: «وضعیتی که مردم در آن به صلاح نزدیک و از فساد دور باشند گرچه، که پیامبری آن را برپا نکرده و وحی بر آن نازل نشده باشد. تحقق عدالت از هر طریقی، خود برخاسته از دین و تعالیم دین است.»(دفتر همکاری حوزه و دانشگاه،۶۰،۱۳۶۸)حقوق بشر در اسلام، از ویژگی­هایی در مبانی و بنیان­های معرفتی برخوردار است که آن را از اعلامیه جهانی سازمان ملل متمایز می‌کند. این ویژگی­ها از یک سو به جهان بینی و نگاه جهان شناختی اسلام و از سوی دیگر به ایدئولوژی مربوط است.

 

۲– انگیزه­ های حقوق بشری در اسلام

 

در ترسیم این انگیزه­ ها باید توجه نمود که نظام اسلامی، نظامی دینی است و توجه به مبدأ و معاد در آن دارای اهمیت وافر است. انسان بریده از گذشته و آینده­اش، یک انسان ناقص است و شناخت نسبت به او نیز ناقص تر. در این نظام انسان موجودی است دارای مبدأ و معاد. دو نوع حیات و دو نوع نیاز! ‌بنابرین‏ تدوین قانون نیز باید برای هر دو نوع نیاز او باشد. آنچه در مقدمه اعلامیه جهانی حقوق بشر اسلامی آمده نیز در همین چارچوب تفسیر می­ شود.

 

اگر بر جهان اراده خداوند حاکم است و اگر انسان در برابر او وظیفه بندگی دارد و اگر هدف رسیدن به کمال مطلق است که جز با وصول به قرب الهی محقق نمی­ شود و اگر تلاش تمامی انبیا نیز جامعه عمل پوشاندن ‌به این هدف بوده است. و اگر انسان در برابر هم نوع خود مسئولیت و در کنار حق، تکلیف نیز دارد پس باید مقرراتی وضع نمود که او را در این مسیر یاری نماید. و این جز با تحقق بخشیدن به آن شریعت جاودانی که میان روح و جسم جامعه و فرد الفت برقرار کرده نمی­ شود. تامین حق حیات بشر، به رسمیت شناختن آزادی و احترام ‌به این آزادی فراهم نمودن امکانات رشد او و … می ­تواند در راستای این هدف قرار گیرد.

 

فراهم آوردن امکانات لازم برای رشد انسان در تمام ابعاد ضروری است از جمله این ابزارها شناسایی حقوق اصلی انسان است که بدون آن ها حیات بشری نیز دستخوش مشکلات جدی خواهد بود و این هنر اسلام است که چه زیبا این حقوق را ترسیم کرد تا هیچ عذر و بهانه­ای برای انسان باقی نماند.

 

در یک مقایسه کوتاه به خوبی تفاوت دو نظام حقوقی بین الملل بشر و نظام حقوقی اسلام روشن می­ شود آنچه در اسلام مطرح شده علاوه بر جامعیت و قابلیت پذیرش همگانی داشتن، از بازاندیشی خوبی نیز برخوردار است. انسان را در راستای هدف خلقت می­بیند و لذا هر اقدامی که برای او می­خواهد انجام بدهد با همین بینش صورت ‌می‌گیرد. در حالی که در نظام غربی نه این جامعیت وجود دارد و نه دارای بار ارزشی ‌می‌باشد. ‌می‌توان گفت که مفهوم اسلامی حقوق بشر از این خاستگاه­ها سرچشمه ‌می‌گیرد:

 

1. 1. William Scott ↑

 

1. 1. Robins ↑

 

1. 1. Scientific management ↑

 

1. 1. Frederick Taylor ↑

 

1. 1. Richard el. Dafth ↑

 

1. 1. Robert Kreitner ↑

 

1. 1. Administrative principles ↑

 

1. 1. Henry Fayol ↑

 

1. 1. Marx Weber ↑

 

1. 1. Reinhard Bendix ↑

 

1. 1. Reinhard Bendix ↑

 

1. 1. Elton Mayo ↑

 

1. 1. Hawthorne ↑

 

1. 1. Roethlisberger ↑

 

1. 1. Robins ↑

 

1. 1. Strategic managment ↑

 

1. 1. Dafth ↑

 

1. 1. Stacey ↑

 

1. 1. Stacy ↑

 

1. 1. Henry Mintzenberg ↑

 

1. 1. Bruce Ahlstrand ↑

 

1. 1. Joseph Lampel ↑

 

1. 1. Plan ↑

 

1. 1. Pattern ↑

 

1. 1. Intended Strategy ↑

 

1. 1. Realized Strategy ↑

 

1. 1. Emergency strategy ↑

 

1. 1. Position ↑

 

1. 1. Michael E. Porter ↑

 

1. 1. Prespective ↑

 

1. 1. Ploy ↑

 

1. 1. Mintzberg ↑

 

1. 1. Stacy ↑

 

1. 1. Plan ↑

 

1. 1. Pattern ↑

 

1. 1. Mintzberg ↑

 

1. 1. Ahlstrand ↑

 

1. 1. Lampel ↑

 

1. 1. Intended strategy ↑

 

1. 1. Realized strategy ↑

 

1. 1. The Design School ↑

 

1. 1. The planning School ↑

 

1. 1. The positioning School ↑

 

1. 1. The Entrepreneurial School ↑

 

1. 1. Visonary ↑

 

1. 1. The mental school ↑

 

1. 1. The Learning School ↑

 

1. 1. The Power School ↑

 

1. 1. The cultural School ↑

 

1. 1. The configuration School888888 ↑

 

1. 1. Mintzberg ↑

 

1. 1. Chandler ↑

 

1. 1. Mintzberg ↑

 

1. 1. Ahlstrand ↑

 

1. 1. Lampl ↑

 

1. 1. Porter ↑

 

1. 1. Cost leadership ↑

 

1. 1. diffrentiation ↑

 

1. 1. focous ↑

 

1. 1. Porter ↑

 

1. 1. Mintzberg ↑

 

1. 1. Ahlstrand ↑

 

1. 1. Lampl ↑

 

1. 1. Mintzberg ↑

 

1. 1. Night ↑

 

1. 1. Peter Drucker ↑

 

1. 1. Lindblom ↑

 

1. 1. Hamm ↑

 

1. 1. March ↑

 

1. 1. Mintzberg ↑

 

1. 1. Ahlstrand ↑

 

1. 1. Lampel ↑

 

1. 1. Renman ↑

 

1. 1. Norman ↑

 

1. 1. Organization mind ↑

 

1. 1. Pettigrew ↑

 

1. 1. Prahald & Bettis ↑

 

1. 1. Product Oriented ↑

 

1. 1. Market Oriented ↑

 

1. 1. Ansoff ↑

 

1. 1. Strategic Business Unit ↑

 

1. 1. 1. آنسوف معتقد است که طهور دوره بازار گرایی که در سال های پس از جنگ جهانی و دهه ۱۹۵۰ با اشباع بازار های مصرف به اوج خود رسید، مقدمه ای برای ظهور و رواج ادبیات برنامه ریزی استراتژیک بود. ↑

   

 

1. 1. Reactive ↑

 

1. 1. Inactive ↑

 

1. 1. proactive ↑

 

1. 1. Interactive ↑

 

1. 1. Mintzberg ↑

 

1. 1. Ahlstrand ↑

 

1. 1. Lampl ↑

 

1. 1. Basic Process Strategic Planning Approch ↑

 

1. 1. Goals ↑

 

1. 1. Tragets ↑

 

1. 1. Monitoring ↑

 

1. 1. Value added Based Planning Approach ↑

 

1. 1. Manegerial Values Planning Approach ↑

 

1. 1. Ken Blanchard ↑

 

 

موضع گیری‌های نظری در خصوص کیفیت زندگی

 

کیفیت زندگی و ناباروری

 

عوامل مختلفی در کیفیت زندگی افراد تاثیر می‌گذارند و ناباروری نیز از شرایط دشوار و ناتوان کننده است که مشکلات اجتماعی و بهداشتی مهمی ایجاد می‌کند (خایاتا^[۵۲]، ریزک^[۵۳]، حسن^[۵۴]، غزل-اسود^[۵۵] و اسد^[۵۶]، ۲۰۰۳). یافته های حاصل از یک مطالعه نشان داد که شیوع مشکلات روانی و بخصوص اختلال اضطرابی منتشر در زوج‌های نابارور و به خصوص در زنان قابل توجه می‌باشد و به طور بارزی کیفیت زندگی آن ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این مسئله جزء مهمی ‌از مشکلات بزرگی است که زوج‌های نابارور با آن رو به رو هستند (اوپکونگ^[۵۷] و اورجی^[۵۸]، ۲۰۰۶). همچنین مونگا^[۵۹] و همکاران (۲۰۰۴) در پژوهشی چنین به دست آوردند که ناباروری بر کیفیت زندگی، سازگاری زناشویی و کارکرد جنسی زنان تاثیری منفی می‌گذارد (به نقل از ابولقاسمی و همکاران، ۱۳۸۷).

 

درمان‌های ناباروری تاثیرات مخرب جسمی، اقتصادی، روحی- روانی و عاطفی (سویکل و همکاران، ۲۰۰۴)، کاهش شدید اعتماد به نفس، تصویر ذهنی از خود، اختلال در هویت مردانگی و زنانگی، بر زنان و همسرانشان بر جا می‌گذارد (اشنایدر^[۶۰]، الیوت^[۶۱]، لوبیوندوود^[۶۲]، بنلاند^[۶۳] و هابر^[۶۴]، ۲۰۰۴). لذا ناباروری یک مشکل جدی پزشکی و مؤثر بر کیفیت زندگی می‌باشد (لودرمیلک^[۶۵] و پرری^[۶۶]، ۲۰۰۴).

 

ابی^[۶۷]، اندروز^[۶۸] و هالمن^[۶۹] (۱۹۹۲) معتقدند که ناباروری منجر به کاهش عزت نفس و کنترل درونی و افزایش تعارضات بین فردی در زوجین نابارور می‌شود و هم چنین استرس ناشی از ناباروری اثرات مخرب روی کیفیت زندگی دارد و این تاثیر منفی در زنان بیشتر از مردان است.

 

کیفیت زندگی

 

کلمه کیفیت از لغت لاتین به معنی چیزی و چه (Qual) استخراج شده است. نخستین تلاش برای کیفیت زندگی در سال ۱۹۴۸ توسط سازمان بهداشت جهانی صورت گرفت که سلامتی را نه فقط فقدان بیماری، بلکه وجود سلامتی و رفاه کامل جسمی، روانی و اجتماعی دانست (آزاد، ۱۳۸۸).

 

کیفیت زندگی مفهومی است بسیار انتزاعی که نمی‌توان برای آن تعریف جامعی ارائه داد و به طور کلی تعریف مفهومی آن چندان ساده نیست ولی بر حسب نیاز می‌توان برای آن تعاریف عملیاتی ارائه کرد (‌نیل‌فروشان و همکاران، ۱۳۸۵). با این حال دونالد کیفیت زندگی را اصطلاحی توصیفی عنوان می‌کند که به سلامت و ارتقاء عاطفی، اجتماعی و جسمی افراد و توانایی آن ها برای انجام وظایف روزمره اشاره دارد (دونالد^[۷۰]، ۲۰۰۱). کیفیت زندگی، مجموعه ای از رفاه جسمانی، روانی و اجتماعی است که توسط شخص یا گروه اشخاص درک می‌شود. مانند شادی، رضایت و افتخار، به نحوی که بهترین مفهوم آن احساس خشنودی است که به هر علتی فرد از زندگی خود دارد (پارک، ۲۰۱۱).

 

کیفیت زندگی از بنیادی‌ترین مفاهیم مطرح در روانشناسی مثبت‌نگر است (اسکالاک^[۷۱] و همکاران، ۲۰۰۲). سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۰۰ این مفهوم را ‌به این صورت تعریف ‌کرده‌است: کیفیت زندگی درک افراد از موقعیت خود در زندگی از نظر فرهنگ، سیستم ارزشی که در آن زندگی می‌کنند، اهداف، انتظارات، استانداردها و اولویت‌هایشان است؛ پس، کاملاً فردی است و برای دیگران قابل مشاهده نیست و بر درک افراد از جنبه‌های مختلف زندگی‌شان استوار است. کیفیت زندگی درجه احساس اشخاص از توانایی‌هایشان ‌در مورد کارکردهای جسمی، عاطفی و اجتماعی است (به نقل از نادری و همکاران، ۱۳۹۰).

 

کیفیت زندگی مفاهیم عمده ای را که موجب رضایت کلی از زندگی می‌شود در بر می‌گیرد. این مفاهیم شامل سلامتی، مسکن مناسب، اشتغال، امنیت شخصی و خانوادگی، آموزش و اوقات فراغت می‌باشد (به نقل از جواهری و همکاران، ۱۳۸۹).

 

برخی از محققان کیفیت زندگی را با رویکرد عینی تعریف کرده‌اند و موارد آشکار و مرتبط با معیارهای زندگی از جمله سلامت جسمانی، شرایط شخصی (ثروت، شرایط زندگی و…)، ارتباطات اجتماعی، اقدامات شغلی یا دیگر عوامل اجتماعی و اقتصادی را با کیفیت زندگی معادل دانسته‌اند. در مقابل این رویکرد، رویکرد ذهنی وجود دارد که کیفیت زندگی را مترادف با شادی یا رضایت فرد درنظر می‌گیرد و بر عوامل شناختی در ارزیابی کیفیت زندگی تأکید دارد (لیو^[۷۲]، ۲۰۰۶).

 

بین دو رویکرد عینی و ذهنی، رویکرد جدیدی به نام رویکرد کل نگر وجود دارد که نظریه‌پردازان آن معتقد هستند کیفیت زندگی همانند خود زندگی، مفهومی پیچیده و چند بعدی است و در بررسی آن هر دو مؤلفه عینی و ذهنی را در نظر می‌گیرند (مالکینا- پیخ ^[۷۳]و پیخ^[۷۴]، ۲۰۰۸). در حال حاضر کیفیت زندگی یکی از نگرانی‌های عمده سیاستمداران و متخصصان علم پیشگیری است و به عنوان شاخصی برای اندازه‌گیری وضعیت سلامت در تحقیقات شناخته شده و به کار می‌رود. به دلیل اهمیتی که مفهوم کیفیت زندگی پیدا ‌کرده‌است، سازمان جهانی بهداشت یکی از اهداف عمده خود را تا سال ۲۰۱۰ افزایش کیفیت زندگی ذکر می‌کند (گروه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت، ۱۹۹۴).

 

کیفیت زندگی به تامین سلامتی و شادکامی در افراد و بهره مندی آن‌ ها از یک زندگی سالم کمک می‌کند.کیفیت زندگی، مفهومی است که در سه دهه گذشته تلاش‌های زیادی برای تعریف و اندازه‌گیری عینی آن انجام شده است (هاگرتی^[۷۵] و همکاران، ۲۰۰۱). اما با وجود پژوهش‌های گسترده‌ای که در زمینه کیفیت زندگی انجام شده است اما هنوز تعریف واحد و مورد توافق همگان درباره کیفیت زندگی ارائه نشده است.

 

جدول ۲-۱: قسمتی از الگوی سیستمی کیفیت زندگی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

درون داد واسطه برون داد شخصیت ازدواج و کودک خانواده و دوستان خدمات آموزشی سطوح آموزش بهزیستی عاطفی سرمایه مصرف بهزیستی مادی خدمات بهداشتی سلامت شخص سلامتی آزادی انتخاب شغل کار و بهره وری

 

 

جدول ۲-۱ الگوی سیستمی کیفیت زندگی بر اساس رویکرد‌ هاگرتی (۲۰۰۱)، را نشان می‌دهد که در آن درون دادهای سیاست‌های عمومی، با پیامد‌های کیفیت زندگی ربط پیدا می‌کند. در این الگو، کیفیت زندگی در سطح کلان تر و به صورت نظام دار بررسی شده و دارای پنج شاخه شامل روابط خانواده و دوستان، بهزیستی عاطفی و مادی، سلامت جسمی و کار و بهره‌وری است. این قواعد بازی خانوادگی و سیاست عمومی (واسطه) است که، کیفیت زندگی (برون داد) را تعریف و حفظ می‌کند نه درون دادهای فردی (به نقل از صافی و همکاران، ۱۳۹۰).

 

۳٫حلقه ها یا محافل

 

معروف‌ترین و شایع ترین برنامه ترمیمی در کانادا که در سطح بین‌المللی نیز توجه زیادی را به خود جلب نموده است ، حلقه ها یا محافل هستند ۱۹۹۲ در این کشور شروع به فعالیت کرده‌اند . مهم ترین علت توجه روز افزون به برنامه حلقه ها یا محافل ، روش اجرای آن ها و در نتیجه حصول به اجماع و انفاق نظری است که متضمن رعایت منافع بزه دیده و مصالح بزه کار و اجتماع می‌باشد . اصولاً ، در حلقه یا محفل رسیدگی و صدور حکم ، بزهکار تحت حمایت اعضای خانواده ، دوستان و حامیان جهت جبران خسارت بزه دیده و اجتماع قرار می‌گیرد و در مقابل نیز ضمن پذیرش تقصیر و مسئولیت خود واکنش متناسبی را از اجتماع دریافت می‌کند .

 

اجرای این روش در کانادا از «یوکن» به سایر مناطق گسترش یافته است .

 

۴٫برنامه نشست ادمونتون

 

در ادمونتون برنامه نشست اجتماعی به منظور قضا زدایی از رسیدگی به جرایم ارتکابی صغار (نوجوان و جوانان )تأسیس شده است . در این برنامه که با حضور بزه دیدگان و بزهکاران و خانواده آن ها و به علاوه یک مإمور پلیس به اجرا در می‌آید ، ضمن پذیرش مسدولیت ارتکابی از طرف بزهکار ، از بزه دیده در خواست می شود تا تجربه خود از تحمل جرم و بزه دیدگی را شرح دهد . اجرای این برنامه بر عهده افراد آموزش دیده با همکاری پلیس و نهادهای اجتماع است . ^[۶۱]

 

پژوهش های متعدد در رابطه با ارزیابی برنامه های عدالت ترمیمی در کانادا اجرا شده اند . یکی ازمهمترین این پژوهش‌ها ، تحقیق «آمبرایت» راجع به ارزیابی چهار برنامه عدالت ترمیمی در کاناداست که در سال ۱۹۹۵ اجرا شده است و نتایج آن حاکی از رضایت بالای بزه دیدگان و بزه کاران است .^[۶۲] نتایج یکی دیگر از تحقیقات انجام شده حاکی از موفقیت برنامه های عدالت ترمیمی به عنوان جایگزین حبس بوده است . در پژوهش دیگری «آمبرایت» به ارزیابی این فریضه پرداخته است که آیا واقعاً برنامه های عدالت ترمیمی راجع به جرایم شدید قابل اجرا نیستند؟ نتایج تحقیقات وی نشان می‌دهد که اجرای برنامه های عدالت ترمیمی در کانادا راجع به جرایم جنسی و شروع به قتل با هویت همراه بوده و ‌بنابرین‏ در رابطه با برخی از جرایم خشونت بار نیز قابل اجراست .

 

مبحث دوم: عدالت ترمیمی در نیوزیلند

 

در بررسی ریشه‌های تاریخی عدالت ترمیمی ، از قبیله «مائوری» در نیوزیلند به عنوان یکی از مصادر عدالت ترمیمی یاد می شود . در حدود ‌یک‌هزار سال بعد از میلاد «مائوری »^[۶۳] ها از « پولینزی مرکزی»^[۶۴] به نیوزیلند رفتند . آن ها دارای سازمان قبیله ای انعطاف پذیری بودند . در میان آنان رئیس قبیله به جای صدور اوامر و نواهی ، تلاش می کرد تا موافقت همگان را جلب نماید . پس از تصرف نیوزیلند در سال ۱۸۴۰ توسط انگلیسیها ، مائوریها تلاش کردند روابط خود را مسیونرهای انگلیسی بر اساس آداب و رسومی که منجر به حمایت از اعضای خود می شد تنظیم کنند .

 

آن ها مردمی منظم و قانونمند بودند و برای حل و فصل اختلافات ، بر تصمیم گیری جمعی تأکید می نمودند .

 

بدون تردید سابقه طولانی استفاده طولانی استفاده از روش نشست در میان مائوریها انگیزه مناسبی برای احیای این روش جهت رسیدگی به جرائم صغار (نوجوانان و جوانان)در نیوزیلند بوده است . بر این اساس تصویب قانون کودکان ، جوانان و خانواده های آن ها در سال ۱۹۸۹ در نیوزیلند ، نه تنها زمینه اجرای برنامه «نشست گروهی خانوادگی» را در این کشور فراهم نمود ، بلکه به عنوان الگویی نوین جهت اتخاذ واکنش متفاوت نسبت به جرایم ارتکابی صغار و به عنوان یکی از آورده های عدالت ترمیمی در این خصوص مطرح گردید . یکی از ابتکارات قانون ۱۹۸۹ ، تصریح به اصول کلی اجرای عدالت نسبت به صغار بزهکار به عنوان راهنمای اجرای روش نشست و نیز دادگاه بوده است .

 

این اصول دقیقاً منطبق با اهداف عدالت ترمیمی اند . اصول اجرای عدالت ناظر به صغار بزهکار طبق قانون مذکور عبارتند از :

 

۱٫رسیدگی به جرائم صغار خارج از نظام عدالت کیفری

 

۲٫حفظ ارتباط صغار با اجتماع

 

۳٫تأمین حمایت‌های قانونی ویژه از صغار در فرایند تحقیق (برای مثال به رسمیت شناختن حق سکوت و غیره)

 

۴٫پاسخگو و مسئول نمودن صغار

 

۵٫زمان مناسب

 

۶٫فرایند کامل رسیدگی

 

۷٫تقویت خانواده ها و درگیر نمودن آن ها (فرایند رسیدگی به سرنوشت فرزندان )

 

۸٫مشارکت دادن بزه دیدگان

 

۹٫تصمیم سازی بر مبنای اتفاق نظر و اجماع

 

۱۰٫حل و فصل اختلافات متناسب با شرایط فرهنگی و ارائه خدمات اجتماعی لازم .

 

در اجرای قانون سال ۱۹۸۹ ، روش نشست در نیوزیلند در خصوص کلیه جرایم (جرایم متوسط و شدید) ارتکابی توسط صغار به استثنای قتل عمد و شبه عمد قابل اجرا بوده ، هم به عنوان روش جایگزین دادگاه برای آن دسته از صغاری که هنوز در دادگاه محاکمه نشده بودند و هم به عنوان روشی جهت ارائه مشاوره و توصیه های لازم به قضات ، در مرحله قبل از صدور حکم (برای آن دسته از صغاری که در دادگاه محاکمه شده بودند ) مورد استفاده قرار می‌گیرد .^[۶۵]

 

محل اجرای این برنامه ، ممکن است حسب درخواست بزه دیده یا موافقت وی در یک خانه یا در محل رسمی برگزاری جلسات نشست باشد . مدیریت اجرای برنامه نشست بر عهده فردی از بخش اطفال اداره خدمات جوانان و خانواده است .

 

شرکت کنندگان در برنامه نشست عبارت اند از : نوجوان یا جوان بزهکار ، اعضای خانواده وی ، بزه دیده و یک نفر به عنوان حامی وی ، مدیر اجرای برنامه و مأمورلیس کمک به جوانان . کلیه شرکت کنندگان در مباحث مطروحه و نیز در تصمیم گیری نهایی مشارکت می‌کنند . مطابق ماده ۲۰۸ (ج) قانون ۱۹۸۹، توجه کامل جهت تأمین حقوق بزه دیده در تصمیم گیری نهایی باید مبذول گردد . تصمیمات نهایی معمولاً شامل عذرخواهی بزهکار ، جبران ضرر و زیان و انجام خدمات اجتماعی است . علاوه بر این ممکن است ارائه خدمت به یک مؤسسه خیریه ، شرکت در برخی برنامه های آموزشی ، نظارت توسط یک مددکار اجتماعی ، الزام به سکونت در محل معین و گاه حبس یا بازداشت کوتاه مدت از جمله دیگر تصمیمات اتخاذی باشد .

 

نکته جالب توجه آنکه در اجرای قانون ۱۹۸۹ ، هر ماه بین ۲۰ تا ۳۰ جوان بزهکار ، جهت اجرای برنامه نشست ، از طرف پلیس معرفی می‌شوند . این افراد عموماً مرتکبان جرایم خشونت بار ، سرقت مشدد ، مرتکبان جرم ایجاد حریق عمدی ، تجاوز به عنف و سایر جرایم جنسی اند و هدف عمده از فرستادن آن ها به برنامه نشست که در واقع فلسفه وضع قانون ۱۹۸۹ نیز تلقی می شود «قضازدایی» است .

 

بدین ترتیب تقریباً کلیه بزهکاران صغیری که در دادگاه ها محاکمه می‌شوند ممکن است به برنامه نشست نیز فرستاده شوند . لیکن در صورتی که حکم دادگاه مبنی بر محکویت صغیر بزهکار باشد ، حتماً باید قبل از صدور حکم نظر شرکت کنندگان در برنامه نشست را اخذ نماید . مطابق برخی آمارها ، تعداد جلسات نشست برای رسیدگی به جرایم صغار در نیوزیلند ، در حدود ۵ هزار فقره در یک سال است .^[۶۶]