با توسعه نوآوریهای جدید در رابطه با بهبود مداوم در سه دهه اخیر، نقش حسابداران از اندازهگیری و گزارشگری فعالیتهای واحد تجاری به همكاری در علم مدیریت و بازاریابی، مالی و سایر حرفههایی كه نوآوریهای مدیریت مدرن را به كار میبرند گسترش یافته است. برخی از نوآوریها شامل هزینهیابی بر مبنای هدف، هزینه یابی بر مبنای فعالیت، مدیریت بر مبنای فعالیت، ارزیابی متوازن، شش سیگما و تولید انبوه بر اساس سفارش مشتری است. شركتها اكنون از عصر رقابت صنعتی به عصر رقابت اطلاعات گام نهاده اند. در عصر صنعتی، سیستمهای مالی در شركتها توسعه مییافت تا سرمایه مالی و فیزیكی به صورت كارا تخصیص یابد و تحت كنترل قرار گیرد. معیارهای مالی مانند سود عملیاتی و بازده سرمایه میتوانند اثر بخشی و كارایی بخشهای عملیاتی، كه از سرمایه مالی و فیزیكی برای خلق ارزش استفاده میكنند،را ارزیابی كنند. در عصر اطلاعات بسیاری از فرضیات اساسی عصر رقابت كنار گذاشته شده است. شركتها دیگر نمیتوانند تنها با استقرار تكنولوژی جدید مدیریت بهتر داراییها و بدهیهای مالی، مزیت رقابتی بادوام به دست آورند. در عصر اطلاعات شركتها چه تولیدی و چه خدماتی نیاز به تواناییهای جدید برای موفقیت دارند. توانایی شركت در بهره برداری از داراییهای نامشهود بسیار مهمتر از مدیریت داراییهای مشهود و فیزیكی است. داراییهای نامشهود شركتها را قادر میسازد تا ارتباط با مشتریان را توسعه داده و با ارائه مؤثر و كارای خدمات، وفاداری مشتریان موجود را حفظ كرده و مشتریان جدید جذب نمایند. و از جمله معیارهای غیر مالی
كه در بسیاری از تحقیقات رابطه آن بر معیارهای مالی مورد بررسی قرار گرفته است، رضایتمندی مشتریان میباشد. در فصل اول پس از بیان مسأله تحقیق به اهمیت و ضرورت تحقیق اشاره شده و همچنین اهداف تحقیق را بیان میكنیم و چارچوب نظری تحقیق كه بیان اصلی طرح سؤال و موضوع تحقیق بوده است در این فصل آورده شده و در ادامه به مدل تبیینی و فرضیات تحقیق نیز اشاره گردیده است و در ادامه تاریخچه تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است و در پایان این فصل متغیرهای عملیاتی تحقیق و تعاریف واژها و اصطلاحات آمده است.
2-1 بیان مساله تحقیق
اهمیت معیارهای غیر مالی بر سنجش عملكرد مالی شركتها و واحدهای گوناگون شركتها و تأثیر معیارهای غیر مالی بر معیارهای مالی و تحقیقاتی که در گذشته صورت پذیرفته است نشان دهنده شواهدی در رابطه با ارتباط رضایتمندی مشتریان و عملکرد های مالی آتی می باشد. چندین تحقیق و بررسی صورت پذیرفته که نشان دهنده ارتباط مثبت بین رضایتمندی مشتریان و عملکردهای مالی آتی بوده است. در حالی که دیگر تحقیقات و بررسیها نشان دادند که تاثیر مالی رضایتمندی مشتریان در صنایع و شرکتها متفاوت و مختلف است. با توجه به رقابت بوجود آمده در میان شرکتهای بیمه در صورت عدم شناخت عوامل مؤثر بر درآمدها، گاه این شرکتها با کاهش در آمدها روبرو می شوند که بعضاً ممکن است کیان شرکت را به خطر بیندازد. چنانچه بیمه گر در ارزیابی عوامل ناموفق باشد، امکان از دست دادن درآمدهای فعلی و حتی درآمدهای آتی وجود دارد. از جمله این موارد اینکه شرکتهای بیمه گر با از دست دادن قراردادها و بیمه شدگان فعلی خود مجبور به جبران ظرفیت خالی بوجود آمده می باشد، این موضوع به دو صورت بر درآمد این شرکتها تاثیر می گذارد اول اینکه این شرکتها مجبور می شوند جهت بدست آوردن بیمه شدگان جدید و درآمدهای جدید درصدی از درآمد خود را بعنوان حقالزحمه نمایندگان بابت بازاریابی بپردازند. و دوم اینکه بعضاً جهت پوشش خلاء بوجود آمده مجبور به پذیرش قراردادهای بیمه ای جدید با درآمد کم و تعهدات زیاد می شوند. اما با عدم شناخت عوامل مؤثر گاهی این شرکتها با شرایط خاصی روبرو می شوند که ممکن است کیان شرکت را به خطر بیندازد. از سویی دیگر در شرایط رقابتی بوجود آمده شرکتها می توانند نسبت به جذب بیمه شدگان جدید اقدام نموده و موجب افزایش درآمد خویش و پیشرفت صنعت بیمه در کشور شوند که این امر با شناخت این عوامل میسر خواهد شد. در این تحقیق از منظر بیمهگزار و مشتری به آن نگاه میشود چرا که بیمهگزار یکی از عوامل مهمی است که جنبههای مختلف شرکت بیمه را تحت تاثیر قرار میدهد. به بیان دیگر بیمهگزار علت اصلی تشیکل و ادامه فعالیت یک شرکت بیمه میباشد. از اینرو توجه و شناخت نسبت به نیاز و خواستههای وی بسیار مهم و ضروی است. اینکه بیمهگزار چه جنبههایی از خدمات و امکانات شرکت را مورد توجه قرار داده و بوسیله آنها شرکت را ارزیابی میکند؟ خواسته و توقعات وی چیست؟ آیا رضایتمندی بیمهگزار بر درآمد شركت بیمه مكمل مؤثر است؟ رضایت بیمه گزار تابع چه عوامل است؟ خدمات بیمه چگونه، کی و کجا بایستی ارائه شوند تا رضایت وی بدست آید؟ آیا شرکتهای بیمه محصول بیمه ای مطلوب و مورد نظر بیمه گزار را ارائه داده اند؟ بیمه گر چگونه می تواند با برآورد کردن احتیاجات بیمه شده درآمدهای فعلی را حفظ کند؟ چگونه می تواند درصدد درآمدهای جدید باشد؟ بنابراین در این تحقیق ما بدنبال شناسایی رابطه متغیرهای رضایت بیمه گزار و درآمد شرکت بیمه خواهیم بود که تحت عنوان «تبیین رابطه رضایت بیمهگزاران و درآمد شرکتهای بیمه مکمل درمان» مورد بحث قرار خواهد گرفت. در شرکت مورد بررسی از سال 1387تغییرات درآمد باعث بروز مسائلی در شرکت گردید که در سال 1388با توجه به کاهش چشمگیر درآمد این موضوع به تعدیلات نیرو و بازنگری در سیاستهای مالی شرکت شد.
ویژگی اصلی حسابداری در دنیای تجارت امروز تعامل حسابداران حرفهای با سیستمهای اطلاعاتی رایانهای است. حسابداران نیز باید مانند كاربران اصلی سیستمهای اطلاعاتی در طراحی سیستم و شناخت عملیات بنگاههای اقتصادی مشاركت كنند. مدیران حسابداری باید عملكرد سیستمهای اطلاعاتی را اندازهگیری و ارزیابی كنند. از طرفی حسابرسان داخلی و حسابرسان مستقل باید كیفیت پردازش اطلاعات را بررسی كنند و صحت اطلاعات ورودی و خروجی از سیستم را آزمون نمایند. (سجادی ، 1385 ، 6)1.
یك سیستم عبارتست از مجموعهای از دو یا چند جزء مرتبط به هم كه به منظور دستیابی به یك هدف با هم در تعاملند. بیشتر مواقع سیستمها از زیرسیستمهای كوچكتری تشكیل شدهاند كه هر یك فعالیت ویژهای را انجام داده و در نهایت سیستم بزرگتری را پشتیبانی میكنند. سیستم اطلاعات حسابداری عبارت است از كلیه اجزای مرتبط كه با هم در امر جمع آوری، ذخیره و انتشار اطلاعات با هدف برنامه ریزی، كنترل، تجزیه و تحلیل و تصمیم گیری نقش دارند. سیستم اطلاعات حسابداری كه در یك واحد تجاری طراحی و اجرا می شود، مستقیماً با فرهنگ سازمانی، سطح برنامه ریزی استراتژیك و فناوری اطلاعاتی كه در آن شركت وجود دارد، مرتبط است (صرافی زاده٬ 25٬1384)2.
برخی از فعالیت های مهمی كه سیستم اطلاعات حسابداری در یك شركت ایجاد می كند، عبارت اند از:
گردآوری و ثبت داده های مربوط به فعالیت های شركت، برنامه ریزی، فرآیند تبدیل داده ها به اطلاعاتی كه در تصمیم گیری برای برنامه ریزی و كنترل فعالیت ها و انجام كنترل های ضروری جهت حفاظت از دارایی های شركت استفاده می شود (همان منبع 30٬ )3.
در بیانیه مفاهیم بنیادی حسابداری شماره 2 كمیته تدوین استانداردهای حسابداری مالی[3] به عنوان یك سیستم اطلاعاتی تعریف و هم چنین بیان گردید كه هدف اولیه حسابداری تهیه اطلاعات مفید برای تصمیم گیری است. وظایف سیستم حسابداری شامل شیوه های گردآوری داده های مربوط به فعالیت ها و رویدادهای سازمان، شیوه تبدیل داده ها به اطلاعاتی است كه مدیریت می تواند آن ها را در سازمان مورد استفاده قرار دهد و شیوه حصول اطمینان از قابلیت دسترسی، اتكا و دقت اطلاعات تاكید می كند(سجادی ، 1385، 6)[4].
تحقیق حاضر به بررسی تاثیر “سیستم جامع مالی و یكنواخت صنعت نفت در شركت های پالایش نفت كشور” بر” ویژگی های كیفی اطلاعات حسابداری” می پردازد.سیستم جامع و یكنواخت نفت در تمامی شركت های زیر مجموعه نفت مورد استفاده قرار می گیرد. به دلیل گستردگی مكانی، این تحقیق را محدودتر نموده و فقط در شركت های پالایش نفت كشور مورد بررسی قرار گرفته است. این سیستم به صورت وصل به شبكه[5] در تمامی این شركت ها مورد استفاده قرار می گیرد. سیستم جامع مالی و یكنواخت صنعت نفت شامل زیر سیستم هایی است كه در واحدهای مختلف مالی مورد استفاده می باشد این زیر سیستم ها شامل موارد زیر می باشد.
سیستم حقوق و دستمزد
سیستم كالا
سیستم حسابداری صنعتی
سیستم بودجه
هر كدام از این زیر سیستم های حسابداری به گونه ای طراحی گردیده است كه متناسب با آن واحد می باشد. در بخش دوم از فصل دوم این تحقیق جزئیات كاملی از هر یك از این زیر سیستم ها و نحوه كاركردن با آن ها تشریح گردیده است.محقق در این تحقیق ابتدا به شناسایی و نحوه كاركرد این سیستم پرداخته و سپس به بررسی ویژگی های كیفی اطلاعات حسابداری پرداخته است.تا تاثیر سیستم جامع مالی و یكنواخت صنعت نفت بر ویژگی های كیفی اطلاعات حسابداری را بسنجد. برای بررسی این تاثیر داده های لازم از طریق پرسشنامه به واحدهای مالی در شركت های پالایش نفت ارسال گردید.
تركیب سهامداران شركت های مختلف ، متفاوت است . بخشی از مالكیت شركت ها در اختیار سهامداران جزء و اشخاص حقیقی قرار دارد . بخشی دیگر از سهام در اختیارمدیران و قسمتی هم در اختیارسهامداران عمده كه به سهامداران نهادی[1]معروفند، می باشد. سرمایه گذاران نهادی، سرمایه گذاران بزرگ نظیر بانك ها، شركتهای بیمه و شركتهای سرمایه گذاری هستند( نوروش،1384؛ ص56).[2] عموماً ا ین گونه تصور می شود كه حضور سرمایه گذاران نهادی ممكن است به تغییر رفتار شركت ها منجر شود. تأثیر سرمایه گذاران نهادی بر تصمیمات مدیریت در قبال تصمیمات مالی در تحقیقات پیشین اثبات شده است. این تاثیرات ممکن است بدلیل تمرکز مالکیت و پیامد مشهود و عینی آن یعنی تمرکز حاکمیت و کنترل رفتار و تصمیمات مدیران شرکتها توسط سهامداران عمده باشد (ماگ و لارگ،1998؛ ص9-8)[3].
در این تحقیق ارتباط بین عدم تقارن اطلاعاتی [4]و تمركز مالكیت [5]با مدیریت سود [6]در شركتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار
تهران بررسی شده است. در این فصل ، کلیاتی از تحقیق ارائه می شود. ابتدا مسئله تحقیق مطرح و ضرورت انجام آن تبیین می گردد. سپس با توجه به مسئله و سوالات تحقیق، فرضیاتی تدوین و ارائه می شود. در ادامه روش تحقیق بصورت کلی تشریح می شود که این قسمت شامل نحوه گزینش نمونه و الگوی آزمون فرضیات می باشد و در انتها، اصطلاحات تخصصی تحقیق بصورت عملیاتی تعریف و تبیین می شود.
2-1 تاریخچه مطالعاتی
1-2-1 تحقیقات انجام شده درخصوص تاثیرات تركیب مالكیت برشركتهای سهامی
تحقیقات خارجی
جایش كومار،2004، در بررسی كه در كشور هند انجام داد، به دنبال بررسی تاثیر نوع ساختار مالكیت بر ارزش شركتها به این نتیجه رسید كه مدیران بیشترین تاثیررابرعملكردشركت داشتند و سهامداران خارجی و شركت های هلدینگ به طورمعناداری برعملكردشركت تاثیرگذارنیستند.
آنلین چن و همكاران،2005، در مطالعه ای كه روی 133 شركت فعال دربورس دركشورتایوان انجام داد با تمركز برساختار مالكیت مدیریتی درفاصله سالهای 1995 تا 1999 ، دریافت كه اولارابطه بین نوع مالكیت حقوقی وعملكردبازده سهام شركت ها ،یك رابطه معنادار و مثبت است، ثانیا، وجود مدیران وروسای هیات مدیره در تركیب مالكیت بر عملكرد بازار سهام اثر كاهنده دارد و این حالت در تضاد با تئوری نمایندگی است .
آرین چاپل،2004، نشان دادكه حدود دوسوم شركتهای فعال دربورس بلژیك عمدتا دارای ساختار مالكیت متمركزهستند، زیرا یكی از راههای افزایش اعمال كنترل بر شركت ها،تمركز مالكیت است . ضمن اینكه اكثرشركت ها ی بورسی دربلژیك به تركیب مالكیت عمده ای گرایش دارند كه سهامداران عمده آنها دارای حق رای نسبت به حداقل 50 یا درصدسهام شركت باشند . چاپل، علت اصلی این یافته را دراین نكته خاطرنشان كرده است كه سهامداران عمده دركشوربلژیك دارای قدرت كنترل بالایی هستند،زیرا دراین كشور اعضای هیات مدیره،عمدتا به نفع منافع مدیران وسهامداران عمل می كنند.حتی اگرنحوه كنترل و مدیریت آنها خلاف قانون باشد، زیرا منافع سهامداران عمده را به عنوان بهترین گزینه برای پیش دستی برقوانین می دانند.
درتحقیق دیگری كه دركشور كره انجام شد، برنارد بلاك ،2002، به دنبال پاسخگویی به این سوال بودكه ” آیا حاكمیت شركتی می تواند معیاری برای پیش بینی ارزش شركت باشد؟”دراین بررسی یك شاخص حاكمیت شركتی برای هرشركت ونیزكل بورس كره از صفر تا صد تعریف شده است . این شاخص براساس پنج جزءمهم حاكمیت شركتی كه شامل حقوق سهامداران، ساختار هیأت مدیره، رویه ها ی هیأت مدیره ، شفاف سازی و تساوی مالكیت می باشد،تعریف شده است .نتایج تحقیق حاكی ازاین است كه شركت هایی كه سیستم حاكمیتی آنهاكارآمد است وشاخص های حاكمیتی بالاتری دارند،دارای عملكردبهتری( هزینه های سرمایه وهزینه ها ی فروش كمتر ) هستند،اما الزاما سودآوری بیشتری برای آنها درآینده پیش بینی نمی شود،ضمنا ارزش سرمایه گذاران دراین شركتها بیشتر است و سهامداران سودهای مشابهی دریافت می كنند . سایرنتایج تحقیق به تفصیل عبارتند از اینكه، شركت هایی كه نیمی ازروسای آنها غیرموظف است دارای ارزش بیشتری هستند، شركت های كوچك به دلیل حجم معاملات كمتر دارای شاخص های حاكمیتی پایین تری نسبت به شركتهای بزرگ هستند.
:
بازسازی و توسعه اقتصاد کشور عملاً بعد از پایان جنگ تحمیلی در قالب تدوین برنامه اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور آغاز گردید. رهایی از اقتصاد دولتی و حرکت بسوی اقتصاد بازار نیازمند ایجاد تحولاتی در سیاست ها و خط مشیهای پولی و مالی بود. از جمله این تحولات، تعدیل نرخ ارز و تعدیل نرخ سود بانکی را میتوان برشمرد. از طرف دیگر رشد سریع شاخص عمومی قیمتها موجب شد که نیاز شرکتها به سرمایه بمنظور اجرای طرحهای توسعه تشدید شود. نیاز به افزایش سرمایه در شرایطی روی داد که بانکها نیز منابع کافی برای تأمین مالی شرکتها در اختیار نداشتند. بنابراین افزایش نیاز مالی شرکتها در اثر افزایش نرخ ارز و سطح عمومی قیمتها، عدم
کفایت منابع مالی بانکها و افزایش هزینه وامها و اعتبارات می توانند دلایلی بر انتخاب روش انتشار سهام عادی برای تأمین نیازهای مالی توسط شرکتهای پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار تهران باشند. یكی از مهم ترین منابعی كه واحدهای اقتصادی در اختیار دارند، آورده سهامداران به عنوان سرمایه است. مدیران با استفاده از این منابع در جهت بقاء و رشد سازمان خود تلاش می كنند. شرایط رقابتی شدید، بحران های مالی، اقتصادی، سیاسی و الزامات مالكیتی و قانونی، برخی شركت ها را بر آن داشته تا منابع بیشتری را مطالبه نمایند و گاه منافع حاصل از نتایج عملیات واحد اقتصادی را نیز كه متعلق به مالكان است، درون واحد اقتصادی، مجدداً سرمایه گذاری نمایند.
به طور كلی واحدهای فعال اقتصادی استفاده از منابع خارجی سرمایه نظیر وجوه ناشی از افزایش سرمایه را به دو دلیل مورد استفاده قرار می دهند:
هر چند به كارگیری وجوه ناشی از افزایش سرمایه می تواند به طور هم زمان هر دو هدف فوق را دنبال نماید، اما مسئله مهم در این راه بررسی اثر ناشی از افزایش سرمایه بر بازده كل شركت خواهد بود.
مانیتورینگ و كنترل محصول نهایی برج تقطیر از اهمیت بسیار زیادی در صنایع پالایش كشور بر خوردار می باشد. اجرای این دو كار در شرایط كنونی عمدتا” بر مبنای آنالیز آزمایشگاهی محصول نهایی برج و استفاده از نتایج آن در تنظیم سیستم كنترل برج تقطیر صورت می گیرد . بدلیل وجود وقفه زمانی بسیار زیاد در انجام نمونه گیری، آنالیز و ارائه مقادیر واقعی غلظت محصول نهایی برج تقطیر ،اجرای مؤثر كنترل برج تقطیر را با مشكلات فراوانی روبرو می كند . در چنین شرایطی ، بروز نوسانات حاصل از مشخصه های ورودی برج تقطیر نظیر غلظت آن ، می تواند موجب بروز تغییرات زیاد در كیفیت محصول نهایی در فاصله زمانی مورد نیاز در عملیات نمونه برداری و آنالیز آزمایشگاهی گردد . این امر باعث تنزل كیفیت محصول برج و ضررهای اقتصادی ناشی از آن می گردد . نتایج این تحقیق می تواند در برداشتن سیكل زمان بر عملیات نمونه برداری و آنالیز آزمایشگاهی گردیده و ارتقاء كیفیت مانیتورینگ با بهره گیری از سنسورهای هوشمند و كنترل اتوماتیك به موقع و زمان حقیقی برج تقطیر تأثیر بسزایی داده باشد و از این طریق موجب افزایش سود آوری محصول كیفی برج تقطیر گردد.
فصل اول
كلیات
1-1) هدف
برج تقطیر در بسیاری از صنایع فرایندی یك سیستم صنعتی مهم محسوب می شود . سیستم برج تقطیر به شدت غیر خطی و تو أم با عدم قطعیت است.
برای كنترل برج نیاز به اندازه گیری لحظه ای و مستمر متغیرهای حالت و خروجی است . سنسورهای اندازه گیری كه برای آنالیز لحظه ای برج بكار می رود گاز كروماتوگراف است . اگر چه پیشرفت های زیادی در ساخت این نوع سنسور ها حاصل شده است اما هنوز با مسائلی از جمله زمان ت أخیر و قیمت بالا و هزینه نگهداری و تعمیر بالا همراه است در نتیجه نمی تواند جهت اندازه گیری های لحظه ای بكار رود.
در این پروژه قصد داریم با استفاده از اطلاعات قابل دسترس سیستم اندازه گیری برج تقطیر نسبت به تخمین درجه خلوص محصول نهایی با استفاده از روشهای پردازش هوشمند شبكه عصبی اقدام نماییم . برای اندازه گیری پروسه های پیشرفته با افزایش حجم داده , مانیتوریك این حجم داده خیلی مشكل است بنابر این نیاز است كه ویژگی داده بررسی گردد . آنالیز اجزای اصلی (PCA) و تجزیه بردار ویژگی (SVD) دو ابزار نیرومند جهت كاهش ا بعاد داده و بدست آوردن ویژگی داده های پروسه می باشد. شبكه عصبی در مهندسی یك
مدل غیر خطی از ورودی وخروجی یك سیستم بدست می آورد كه می تواند در پیشگویی، كلاس بندی و تشخیص الگو بكار گرفته شود. شبكه عصبی توانایی تخمین توابع غیر خطی با تعدادی داده آموز شی پیدا می كند و احتیاجی به دانش اولیه از سیستم ندارد و می توانند مسائل پیچیده را با مفروضات كمتری حل كند.
برای طراحی تخمین گر ابتدا بوسیله PCA یك بردار ویژگی از داده های پروسه بدست آورده و با استفاده از این بردار ویژگی به عنوان ورودی و غلظت محصول نه ایی به عنوان خروجی یك شبكه عصبی آن را آموزش داده و یك تخمین گر هوشمند طراحی می كنیم سپس، با استفاده از تخمین گرهای طراحی شده به عنوان سنسورهای نرم افزاری جهت طراحی یك حلقه كنترل اتوماتیك بهره برداری می گردد . در طراحی سیستم كنترل اتوماتیك نیز از تكنیك كنتر ل پیشگو استفاده خواهد شد كه بدلیل ویژگی های مطلوب آن در صنایع فرآیندی بسیار مورد توجه می باشد . سیستم كنترل برج باید موقعیت محصول را با وجود اغتشاش در تغذیه در نزدیك نقطه كار نگهدارد . این كنترلر باعث می شود كه عملكرد بهتری از عملكرد فیدبك معمولی بدست آوریم و با ایجاد قیود بر روی متغیرهای ورودی وخروجی ضریب كارایی بهبود یافته و خواص مقاوم بودن ایجاد شود.