وبلاگ

:
بسیاری از عملیات مهندسی شیمی با مسأله تغییر غلظت در محلول ها و مخلوط ها سرو كار دارن د .
كه این تغییرات الزامًا توسط واكنش های شیمیایی صورت نمی پذیرند . این عملیات بیشتر به
جداسازی مخلوط ها به سازنده های آنها مربوط می شو د . در مورد مخلوط ها این اعم ا ل ممكن است به
یك مخلوط معلق و جدا نمودن جزء ج ا مد از مایع (Filtration) طرق كام ً لا مكانیكی مانند صاف كردن
و یا جداسازی اجزاء مختلف و خرد شدة یك مخلوط با اندازه های مختلف از طریق غربال كرد ن و
جداسازی ذرات جامد آسیاب شده با استفاده از اختلاف جرم ویژة آنها صور ت گیرد . از طرف دیگر در
صورتی كه عملیات مورد نظر سبب به وجود آمدن تغییراتی درتركیب مخلوط ها شود آنها را عملیات
انتقال جرم می نامن د . اهمیت این عملیات كام ً لا واضح است چون ندرتًا می توان یك فرآیند شیمیایی

را یافت كه نیاز به خالص سازی اولیه مواد خام و یا جداساز ی نهائی محصولات از محصولات جانبی
حاصله از واكنش نداشته باشد و به دلائل مذكو ر ، عملیات انتقال جرم عمومًا مورد استفاده قرار
می گیرند. با مشاهده برج های تقطیر متعدد در یك پالایشگاه نفت دیده می شود كه در هریك از آنها
عملیات انتقال جرم صورت می پذیر د . غالبًا قسمت اعظم هزینه های مربوط به یك فرآیند صرف انجام
جداسازی های وابسته می گرد د . مخارج مربوط به این جداسازی ها و خالص سازی ها، بستگی مستقیم
به نسبت غلظت نهائ ی به غلظت ابتدایی مواد جدا شده خواهد داشت اگر این نسبت بزرگ باشد،
قیمت تمام شده محصول بالاتر خواهد رفت.
در برخی موارد عمل جداسازی منجر به حصول یك فاز خالص خواهد گردی د . زیرا كه یكی از فازها
در حالت تعادلی با فاز دیگ ر ، فقط حاوی یك جزء خواهد بو د . مث ً لا بخار آب در حالت تعادل با محلول
آب نمك هرگز حاوی نمك نخواهد بود.
وقتی دو فاز با هم در تماسند بلافاصله به تعادل نم ی رسند. بنابراین سیستم به زمان در اثر
نفوذ كند سازنده ها از یك فاز به فاز دیگر به تعادل نزدیك می شو د . لذا جداسازی هرگز كامل نخواهد بود. با توجه به وجود سه فاز گاز، جامد و مایع امكان مجاور شدن دو فاز را به شش صورت خواهیم داشت.