وبلاگ

پشم مهمترین لیف پروتئینی طبیعی است. در صنعت نساجی از مقادیر زیادی از الیاف به دست آمده از حیوانات مختلف استفاده می شود که پشم گوسفند نیز یکی از انواع مهم آن است. پشم به طور کلی از موی سر نژادهای مختلف گوسفند اهلی (Ovis aries) است، هرچند معمولا به عنوان نام عمومی برای همه مو حیوانات استفاده می شود. مورفولوژی و ترکیب موی انسان هم شبیه پشم است.
شاید فرآیند رنگرزی و تقاضاهای بیشتر برای پشم های سفیدتر ایجاد یک امر مهم در پرورش گوسفندان بوده باشد. تاریخ دقیق این امر مشخص نیست ولیکن رنگرزی کالاهای پشمی بافته شده از پشم، از چندین هزار سال پیش در یونان قدیم آغاز گردید.
پشم را برحسب طول و قطر دسته بندی می کنند. نوع عمده پرورش گوسفندان و مشخصات پشم هایی که تولید می شوند در جدول 1-1 نشان داده شده است. بهترین و مهمترین نوع پرورش گوسفند برای تولید پشم اعلاء مرینوس می باشد (شکل 1-1)، که از کشور اسپانیا

 سرچشمه می گیرد. این پشم از ارزش بسیار بالایی برخوردار بوده و مهم ترین کشوری که تولید پشم ممتاز با مرغوبیت استثنایی از نظر طول، رنگ، براقیت و تجعد را به عهده دارد استرالیا می باشد.

2-1-1- ساختمان پشم
پشم دارای ساختار پروتئینی شناخته شده مانند کراتین می باشد. کلمه کراتین از یونان مشتق شده که به معنای شیپور می باشد. کراتین ها، به دو نوع سخت یا نرم تقسیم بندی شده اند. کراتین های سخت شامل پشم، مو، سم، شاخ، ناخن، نوک و پر و بال می باشد که دارای غلظت بالایی از گوگرد است. گوگرد ماده اصلی در ترکیبات باقیمانده از آمینو اسیدهای سیتئینی می باشد.
کراتین ها بیشتر به صورت a یا B براساس الگوهای انکسار (شکست) اشعه X شان، تقسیم بندی شده اند. لیف پشم کشیده نشده یک الگو مشخص از a – کراتین می باشد، ولی الگوهای متفاوتی به وسیله B – کراتین به دست آمده است. الگوی اشعه X الیاف پشم کشیده شده کاملا شبیه به B –  کراتین می باشد.
کراتین های دسته بندی شده پشم تمیز، تقریبا دارای 82 درصد از اسیدهای کراتینی بوده که دارای مقدار بالای سیستئین اند. تقریبا 17 درصد از پشم پروتئین می باشد که غیر کراتین نامیده شده اند زیرا نسبت کمی سیستئین دارند. لیف پشم تقریبا همیشه محتوی 1 درصد مواد غیر پروتئینی بوده که شامل چربی واکس به اضافه مقدار کمی از اجزاء پلی ساکاریدی است. پروتئین های غیر کراتینی و چربی ها به طور یکنواخت در طول لیف پشم پخش نشده اند اما در ناحیه مخصوصی از ساختمان آن متمرکز هستند.