زمانیكه یك كالای رنگ نشده در یك حمام مناسب قرار می گیرد، جذب رنگ در ابتدا سریع و سپس این سرعت جذب كاهش می یابد. هرچند در آخر دیگر مقدار رنگ در كالا افزایش نمی یابد اما این فرض اشتباه است كه سیستم را در این حالت یك سیستم استاتیك درنظر بگیریم و حركت مولكول های رنگ بین كالا و حمام را تمام شده فرض نمائیم. در حقیقت مبادله رنگ بین حمام و كالا در این شرایط در حال انجام می باشد با این تفاوت كه مقدار جذب و دفع در این شرایط با هم برابر می باشند. در این شرایط می باشد كه سیستم به حالت تعادل رسیده است.
از كلمات ترمودینامیك یا ترموستاتیك معمولا در زمانی استفاده می شود كه سیستم در حالت تعادل معكوس باشد، یعنی سیستم در حالتی باشد كه جذب و دفع تواما صورت گیرد. در بعضی از فرایندهای رنگرزی چنین اتفاقی نمی افتد و فرایند ذاتا برگشت ناپذیر است. مثلا رنگزاهای گوگردی و راكتیو از این دسته رنگزاها هستند. در تمام این فرایندها مشخص است كه واكنش یك طرفه می باشد و در صورت جذب مولكول های رنگزا توسط لیف، برگشت رنگزا به حمام رنگرزی به سختی انجام می شود.
اطلاعات در فرایندهای رنگرزی تعادلی، به صورت ایزوترم جذب بیان می شوند. در واقع ایزوترم جذب توزیع رنگزا در بین دو فاز حمام و الیاف را بررسی و نشان می دهند. ایزوترم های جذب متعددی در جهت توجیه سیستم های جذب وجود دارند ولی سه ایزوترم جذب نرست، لانگمیور، و فرندلیچ از همه با اهمیت تر می باشند.
اگر در فرایند رنگرزی به حالت تعادل نرسیم، جذب و دفع با هم برابر نخواهد بود، این نابرابری میان جذب و دفع را به اصطلاح هیستریس كاذب یا هیستریس كنتیكی می نامند.
یك گراف كه مقدار ماده جذب شده در واحد سطح را در مقابل غلظت ماده یا فشار گاز نشان می دهد، نمودار ایزوترم جذب می گویند و برای درك بهتر و پیش بینی مقدار جذب، معادلات ایزوترم جذب تعریف شده است و اینها بر مبنای مدل های تئوریك استوار می باشند.
معادلات ایزوترم تعادل برای توصیف نتایج تجربی مورد استفاده قرار می گیرند. پارامترهای معادلات و فرضیات اصلی ترمودینامیكی این مدل های تعادلی ، اغلب اطلاعاتی در مورد مكانیزم های جذب و خصوصیات سطح و افینیته جاذب به ما ارائه می دهند.
فرم در حال بارگذاری ...
