امروزه علیرغم ایجاد تغییرات عمیق فرهنگی و تغییـر در شـیوه هـای زنـدگی، بـسیاری از افـراد در
رویارویی با مسائل زندگی فاقد تواناییهای لازم و اسا سی هستند و همین امـر آنـان را در مواجهـه بـا
مسائل و مشکلات روزمره آسیب پذیر کرده اسـتبنـابراین،. پـژوهش در مـورد برخـی از سـازههـای
| 2 | آن بر فائق آمدن بر موقعیتهای فشارزا، همواره مـدنظر | |
| روانشناختی مانند روش های مقابلهایو تأثیر | ||
| واقع شده است. در این ارتباط، این پرسشها که افراد متفاوت در مواجهـه بـا موقعیـت هـای فـشارزا، | ||
| رویداد را چگونه ارزیابی یا پردازش می | کنند، و بر اثر این ارزیابی، چه هیجان ها یا افکـاری برانگیختـه | |
میشوند و کدامیک از روشهای مقابلهای مورد توجه قرار میگیرند، همواره مورد توجـه پژوهـشگران
بوده است(کلینکه،ترجمه گودرزی،.(1382
استرس واقعیتی غیر قابل انکار و عاملی در جهـت تحـول زنـدگی آدمـی اسـت؛ چنانچـه تغییـرو
تحولات ناشی از استرس ملایم و محدود باشد، مفید و سازنده و در سازگاری آدمـی نقـش بـارزیرا
ایفا میکند. اما زمانیکه دگرگونی ها فراتر از حد روند و مدت زمان طولانی ادامـه یابنـد ممکـن اسـت
تحمل آنها دشوار و ظرفیت سازش آدمـی لبریـز گـردد. بـه همـین دلیـل طـی دو سـه دهـه گذشـته،
پژوهشگران علاقه وافری به پژوهش در زمینه شیوه های مقابله افراد با عوامل استرس زا نـشان داده انـد.
introduction ١ coping strategies ٢
این پژوهشگران به روش هایی که انسانها برای مواجهه با شرایط استرس زا انتخـاب مـی کننـد، در هـر
دیدگاه نام ویژه ای دادهاند( سلطه، دفاع، واقع نگری در حل مسئله و…)کـه در مفهـوم مقابلـه بهـم مـی-
پیوندند(دادستان،حاجیزادگان،علیپور و عسکری،.(1386
مطالعات نشان داده اند که ارتقای مهارت های مقابلـهای و مهـارتهـای انطبـاقی در بهبـود کیفیـت
زندگی افراد بسیار مؤثر است. رفتارهای انطبـاقی، مجموعـهای از مهـارتهـای مفهـومی، اجتمـاعی و
| 1 | به آنها | در | زندگی روزمره می توانند رفتار مناسبی را از خود بروز دهنـد، | ||
| عملیاست، که افراد با توجه | |||||
| و ازطرفی توانایی پاسخدهی | افراد را | در | موقعیـت | هـای خـاص تحـت تـأثیر قـرار مـیدهنـد( پـورتر و | |
| 2 | 3 | 4 | |||
ریچلــر ،1999،اســتین بــک و اســتین بــک ،.(1990 رفتارهــای انطبــاقی ، اســتقلال شخــصی و نحــوه
5
پاســخگویی اجتمــاعی افــراد را در هــر ســن و گروهــی تحــت تــأثیر قــرار مــیدهــد(لوکاســون و
همکاران،.(1992
عوامل گوناگون و گسترده ای مانند: رشد روانی- بدنی، سازگاری، شایستگی اجت ماعی و روشهای
کنار آمدن با دیگران، آنچنان باید با هم ترکیب و در هم تنیده شوند کـه ماننـد تـار و پـود یـک قـالی
6
ایرانی، نگاره و تصویر یکپارچه و سازمان یافتهای از یک فرد را بدست دهند(للند ،.(1983
از آنجاییکه، بکارگیری روشهای مقابله ای مـؤثر، سـبب کـاهش آسـیب پـذیری در ﻣﻮﻗﻌﯿـﺖهـای
| 7 | رفتارهای | انطباقی | نیز فـرد را قـادر | |
| استرس زا می شود(وایلنت،1992 ،به نقل از میسلی ،2001پرورش) | ||||
| می سازد تا در ارتباط با سایر ها،انسانجامعه، فرهنگ و محیط خود، | مثبت و | سازگارانه عمـل کـرده و | ||
| سلامت روانی خود را تأمین کند و از کیفیت زندگی مطلوب تری برخ وردار شـوند. | بـا ایـن حـال هـر | |||
. conceptual,social&practical skills ١ . Porter&Richler ٢ . Stainback&Stainback ٣ . adaptive behaviors ٤ Lukasson, et al .٥ . Leland ٦ . Micelli ٧
کس به شیوه خاص خود به مسائل و موقعیتها پاسخ می دهد، برخی هنگام روبرو شدن بـا مـشکلات
| می | کوشند با ارزیابی درست و منطقی موقعیت و استفاده مؤثر از سیستم های حمایتی با موقعیت مقابلـه | |
| کنند. | در مقابل، برخی بجای مقابله سازگارانه با مسائل، سعی می کنند با استفاده از راهبردهای ناکارآمـد | |
| از رویارویی با مشکلات اجتنـاب کننـدمقابلـه. | بـه عنـوان تلاشـی شـناختی و رفتـاری بـرای اداره و | |
رویـارویی بـا موقعیـت هــای فـشارزا تعریـف شــده اسـت کـه فراتـر از منــابع فـرد ارزیـابی گردیــده
1
است(لازاروس و فولکمن ،.(1984
بیان مسئله
کنار آمدن با فشارهای زندگی و کسب مهارت های مستقلانه ی فردی و اجتماعی همواره بخـشیاز
واقعیات زندگی انسان بوده و در ادوار متفاوت در زندگی او به اشـکال گونـاگون تجلـی یافتـه اسـت.
تعارضات در دوران کودکی جلوه چندانی ندارد اما با افزایش سن و هنگام مواجهـه بـا دشـواریهـای
ویژه سنین نوجوانی و جوانی، کشمکش های درونی و محیطی تظاهر بیشتری پیدامیکنند. بنابراین اگر
افراد از سنین کودکی در انجام مهارت های مـستقلانه زنـدگی روزانـه فـردی و مـسئولیت پـذیریهـای
اجتماعی تبحر یابند، بدون تردید در مواجهه با موقعیتهای فشارزا عملکرد م ناسـبی خواهنـد داشـت.
مهارت های مقابلهای مجموعهای از توانایی هایی هستند کـه زمینـه سـازگاری، رفتـار مثبـت و مفیـدرا
فراهم میآورند. از آنجایی که توانایی تولید، بکارگیری روش های مقابلهای و پیاده کردن آن بخـصوص
در روابط بین فردی و همچنین در جهت رشد و سازگاری افراد بسیار تأثیرگذار میباشد؛ این توانـایی-
ها، فرد را قادر میسازند مسئولیتهای نقش اجتماعی خود را بپذیرد و بـدون لطمـه زدن بـه خـودو
دیگران با خواستها،انتظارات و مشکلات روزانه بویژه در روابط بـین فـردی و بـه شـکل مـؤثرتری
1
روبه رو شود(زتلین ،1985 ، به نقل از مشفق.(1389 از طرفی توانایی هـای لازم بـرای رفتـار انطبـاقیو
| مؤثر، افراد را قادر می | سازد تا بطور مؤثر با مقتضیات و چالش | های زندگی روزانه مقابله کنند. آمـوزش | ||||
| این مهارت | ها، موجب ارتقای رشد شخصیتی و اجتماعی، محافظت از حقوق انسان هـا و پیـشگیری از | |||||
| مشکلات روانی و اجتماعی میشود. | ||||||
| رفتار انطباقی | در حقیقت سازه بسیار جامع | و فراگیری | است | که مؤلفههای ذهنی، حسی، حرکتـی و | ||
| 2 | انطباقی به | معنای | قدرت کنار آمدن با دیگران و ارتباط | |||
| شخصیتی را در برمیگیرد(کوهن ،1988رفتار). | ||||||
| برقرار کردن با | آنها، یعنی | کنار آمدن در مذاکرات، درگیـری هـا، اشـتباهات و همچ نـین کنـار آمـدن بـا | ||||
. Zetlin ١ . Cohen ٢
٥
موقعیت های جدید و سایر موقعیتهاست. از طرفی پرورش رفتار انطباقی منجـر بـه برقـراری ارتبـاط
فرد با محیط اطراف خود و مقابله با شرایط استرسزا میشود (بوزان، ترجمه مینویی،.(1383
| کیفیت زندگی آن دسته از خصوصیاتی است | که برای فرد ارزشمند اسـت و حاصـل ادراك خـوب |
| بودن یا احساس راحتی است و در راستای | توسعه و حفظ منطقی عملکرد جسمانی، هیجانی و عقلانی |
استبطوری. که فرد بتواند توانایی هایش را در فعالیت های زندگی حفظ نماید.( محمودی، شریعتی،
بهنام پور .(1382
از آنجا که روشهای مقابلهای به عنوان تلاشی شناختی و ر فتاری برای رویارویی بـا موقعیـتهـای
فشارزا و زمینه سازگاری فرد جهت برخورد مناسب با چالش های زنـدگی اسـت و برخـورد مناسـب
همان اتخاذ روشی است که تنش فرد را کاهش و احساس خـوب و مثبـت بـودن را در فـرد افـزایش
می دهد. لذا انتظار می رود همبستگی چشمگیری بین روش های مقابله ای بـا میـزان کیفیـت زنـدگی
وجود داشته باشد.
تحقیقات نشان می دهد افراد بیمار و ناتوان از کیفیت زندگی پایین تری برخوردارند و حتی شـدت
بیمـــاری، نـــاتوانی و تعـــداد دفعـــات مراجعـــه بـــه پزشـــک بـــر کیفیـــت زنـــدگی تـــاثیر
دارد(نجومی،بهاروند،کاشانیان.(1388
رضایت از زندگی و احساسخوب بودن در بیماری های مـزمن هـدف اصـلی درمـان و مراقبـت
است. با این حال کیفیت زندگی بیماران مبتلا به هپاتیت مزمن پایین تر از حد طبیعی است و تحقیقات
نشان می دهد بکارگیری برنامه های آموزشی ساده به میزان زیادی بر کنتـرل فـرد بـر روی بیمـاری و
عوارض جانبی تاثیرهداشتونهایتا باعث بهبود کیفیت زندگی و احساس رضـایت از زنـدگی در فـرد
شده و تحمل رژیم درمانی آسان تر می شود(نوقابی و همکاران .(1385
نابینایان و کم بینایان نیز از جمله افراد ناتوان جسمی هـستند بـا توجـه بـه تـاثیر منفـی نـاتوانی و
بیماری های مزمن بر روی سلامتی و میزان کیفیت زندگی، می توان انتظار داشت که نابینایی بر کیفیت
زندگی افراد نابینا تاثیرگذار بوده و استفاده از روش های مقابله ای مناسب یا غیر مناسب می توانداین
| تاثیر را کاهش یا افزایش دهدازآنجا. که هـر فـرد معمـولا از یـک | راهبـرد مقابلـه ای بـیش از سـایر |
| راهبردها در رویا رویی با مسایل و مشکلات استفاده می کنـد لـذا | پـژوهش حاضـر درصـدد اسـت تـا |
رابطه ی بین سبک های مقابله ای با کیفیت زندگی دانش آموزان نابینـای دخترشـهر تهـران را بررسـی
کند تا نشان دهد استفاده کنندگان از کدام راهبرد مقابله ای از میزان کیفیت زندگی بالاتری برخوردارند
تا به پشتوانه ی این دستاورد علمی بتوان آموزش های لازم را به افراد جهت افـزایش سـطح سـلامت
زندگی با استفاده از راهبرد مقابله ای بدست آمده، ارایه داد.
با توجه به آنچه گفته شـد و اهمیـت آن ، در پـژوهش حاضـر، مـسئله ایـن اسـتکـه: ” آیـا بـین
سبک های مقابله ای با کیفیت زندگی دانش آموزان دختر نابینای شهر تهران ارتباط وجود دارد؟”
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فرم در حال بارگذاری ...
