وبلاگ

:
یكی از مهمترین هدفهای طراحان صنعتی استفاده بهینه از قطعات و اطلاع از قابلیت اعتماد و
كارآیی قطعات میباشد تا بتوانند بهترین استفاده را از وضع موجود قطعات برده باشند. عوامل بسیار
زیادی بر روی كیفیت قطعات مؤثر است. بدون شك یكی از مهمترین این عوامل وجود تنش پسماند در
قطعات میباشد. هر طراحی كه از وجود این نوع تنشها در قطعات بیاطلاع باشد مسلماً نمیتواند دید
صحیحی از عملكرد قطعه مورد نظر داشته باشد. شناسایی این نوع تنشها راه را برای استفاده مناسب و
بهینه قطعات هموار خواهد نمود. شخص طراح با اتكاء به این دانش مطمئناً طرح خود را بهبود میبخشد
و آنچنان كه باید و شاید نهایت استفاده از قطعه را خواهد برد و از بروز عوارض ناگوار جلوگیری خواهد
كرد. وجود تنشهای پسماند در قطعات، در بعضی موارد سبب افزایش كارایی و در برخی دیگر، كاهش

كارایی را موجب میشود. در بعضی موارد حساس كه قطعه باید كارایی فوقالعاده داشته باشد، شناسایی
چنین تنشهایی ضروری به نظر میرسد. برای تأكید بیشتر بر اهمیت تنشهای پسماند، به ذكر برخی از
مواردی كه شناسایی این تنشها بسیار مهم است پرداخته میشود.
یكی از مواردی كه تنش پسماند در آن ایجاد می شود، پره توربین است. اگر این نوع تنشها در
پره مشخص شوند، مسلماً از خسارات عظیمی كه در پی شكستن پرههای توربین به وجود میآید
جلوگیری خواهد شد. طراحان، تنشهای پسماند موجود در بال هواپیما را باید پی در پی اندازهگیری
كنند تا از عمر باقیمانده آن اطلاعات كافی داشته باشند كه در غیر این صورت عوارض ناگوار جانی و
مالی را به همراه خواهد داشت. تنشهای پسماند نیز در بسیاری از سازههای مهندسی مانند هواپیماها و
رآكتورهای هستهای پدید میآیند كه بعضاً باعث شكست زود هنگام قطعات میگردند. در جوشها وجود
این تنشها بر عملكرد صحیح آنها تأثیر بسزایی میگذارد. در چند دهه گذشته در مجامع صنعتی تلاش
و كوشش فراوانی برای شناسایی این تنشها انجام دادهاند تا بتوانند دید صحیحی از كارائی جوش داشته
باشند.
فرآیندهای جوشكاری در بسیاری از صنایع برای تولیدات قطعات سبكتر و سادهتر استفاده
میشود. فرآیند جوش میتواند دو ماده شبیه به هم را با یك نواری كه خواص مكانیكی مشابهی با ماده
اصلی دارد، به یكدیگر متصل نماید. متأسفانه این روش تنشهای پسماندی را در قطعات جوشكاری شده
ایجاد میكند كه اگر با عملیاتی خاص رهاسازی نگردند میتواند سبب اعوجاج قطعه، واماندگی زودرس
در هنگام خستگی و یا ترك در طول قسمت جوشكاری شود. تنشهای پسماند ناشی از جوشكاری، در
اثر گرم و سرد شدن سریع مواد در نزدیكی منبع گرمایی ایجاد میشوند. تنشهای پسماند كششی عمر
خستگی مؤثر قطعات جوشكاری شده را كاهش داده كه این پدیده عامل واماندگی زودرس قطعه میشود.
هدف این سمینار بحث درباره روشهای مختلف اندازهگیری تنش در فلزات و شیوههای رهاسازی تنش
پسماند قطعات جوشكاری شده است.