کارها و پیشگوییهای انجام شده در مورد مناسب و مطلوب بودن فضاهای زیرزمینی، همراه با پیشرفتهای فنی
صنعت تونلسازی در امر حفر سریع فضاها، این گزینه زیرزمینی را به صورتی بسیار جذاب درآورده است. از طرف
دیگرفضاهای زیرزمینی به علت اینکه درمحیطی با عدم قطعیت بالا هستند، ریسکهای بالایی را نیز به دنبال دارند، از
جمله دلایل ریسکهای بالا در سازههای زیرزمینی می توان به ناشناخته بودن زمین، وجود آبهای زیرزمینی، محدود
بودن فضای در دسترس، سنگینوزن بودن فعالیتهای حمل ونقل، تاریک بودن فضای کاری، محدود بودن هوای تازه
وغیره اشارهکرد.
بیشترین حوادث و رخدادها، اغلب با عدم قطعیت همراه است، بنابراین پیشرفت سیستمهای آنالیز ریسک و
جلوگیری از وقوع حوادث امری ضروری است. توجه بسیار زیادی برای به حداقل رساندن توزیع خسارات درگیر و
عوامل ایجادکننده آنها در سازههای زیرزمینی وجود دارد. در نتیجه تعداد گزارشات درخصوص حوادث در تونلها و
دیگر سازههای زیرزمینی نسبتاً کاهش یافته است. جنبههای ایمنی کلی در سازههای زیرزمینی، بویژه انواع
مختلف حوادث و نتایج آنها، در این سمینار مورد بررسی قرار گرفتهاست. عوامل اصلی حوادث و خرابیها شرح داده
شده و دستهبندی شدهاند. این عوامل شامل مطالعات ژئوتکنیکی ناکافی، خطا در مراحل طراحی و محاسبات با
استفاده از روشهای عددی، خطا در طول ساخت و در طول بهرهبرداری سازههای زیرزمینی، حوادث و رویدادها در
پروژههای زیرزمینی در تونلهای ترابری و در سیستمهای زیرزمینی شهری ذکر شدهاست.
مطالعه حوادث و خسارات در سازههای زیرزمینی ابزاری بسیار مهم برای درك پدیدههای ناپایدار و
مکانیسمهایی است که در ساخت سازهها با آنها روبرو میشویم. در نتیجه این مطالعات امکان انتخاب مناسبترین
روش ساخت را برای پروژههای بعدی فراهم میآورد.
تعداد حوادث و رویدادها در چندسال پیش بنا به دلایلی بطور قابلملاحظهای افزایش یافتهاست، که اساساً
مرتبط با رشد ساخت تونلها و این واقعیت که ریسکهای وابسته از ابتدا شناخته نشده و کنترل نشدهاند و بعضی
مواقع با اطمینان بیش از حد روی روشهای ساخت همراه هستند، میباشد. از آنجائیکه بسیاری ازحوادث یا
رویدادها گزارش نمیشوند، تعیین آمار کافی درباره عوامل اصلی وقوع این اتفاقات ممکن نیست. بنابراین فقط امکان
ارائه یک توصیف از وقایع رخداده و خلاصهای از عوامل اصلی حوادث یا رویدادهای اتفاقافتاده در کارهای زیرزمینی
ممکن است.
ساخت تونلها در فضاهای شهری، منجر به حرکت زمین در اطراف آنها میشود که ممکن است فشارهای
محیطی قابل توجهی به علت وقوع احتمالی حوادث یا خسارات مهم روی زیربناهای سطحی یا زیر سطحی، به اندازه
اختلالات و ارتعاشات، بهویژه در طول فرآیند ساخت، داشته باشد. بنابراین از نقطه نظر طراحی و برنامه ریزی،
پیشروی با هدف کمینهکردن مخاطرات وابسته یا خسارات، ضروری است.
از جمله دلایل ریسکهای بالا در سازههای زیرزمینی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
زمین یا سنگ همیشه غیر قابل پیشبینی هستند.
آب پیشبینی نشده در مقادیر زیاد، یک عامل تعیینکننده است.
فضای در دسترس بسیار محدود است.
عملیات حمل و نقل، سنگین و همراه با مصرف انرژی بالا میباشد.
كشورهای در حال توسعه ای مانند ایران از ویژگی های اقتصادی مناسـبی برخـوردار اسـت و مـی
بایست علاوه بر تلاش برای جذب سرمایه های خارجی بیشتر بر منابع تامین داخلی متكی باشند . ایـن
منابع كه سرچشمه گرفته از پس انداز ملی است می بایست با اتخـاذ سیاسـت هـای مناسـب پـولی و
تجهیز بازار سرمایه تامین شود تا بتواند در پیشبرد اهداف و آرمان های اقتصادی كه همانا دستیابی به
رشد و توسعه اقتصادی پایدار است موثر واقع شود. در این تحقیق به بحث تـامین مـالی و روش هـای
علمی آن خواهیم پرداخت.
تامین مالی عبارت است از جمع آوری وجوه برای ابتیاع عوامل گوناگ ون مورد نیاز تولید كالا یا ارائه
خدمت. به عبارت دیگر تامین مالی تامین سـرمایه مـورد نیـاز جهـت سـرمایه گـذاری در طـرح هـای
اقتصادی می باشد. خواه این سرمایه به صورت وجوه نقد باشد یا به صـورت سـرمایه انباشـت شـده در
كالاهای سرمایه ای یا واسطه ای (به عبارت بهتر دانش فنی و فن آوری انباشـته در كالاهـای سـرمایه
ای).
در اجرای پروژه های اقتصادی بحث عمده نحوه تامین مالی می باشد كه چنانچه سرمایه گذار خود
از منابع مالی كافی برخوردار باشد در این زمینه مشكلی بروز نمی كند. اما اگر وجوه مورد نیاز سـرمایه
گذاری به تمامی در اختیار سرمایه گذار (اعم از حقیقی یا حقوقی دولتی یا خصوصی) نباشـد راه هـای
تامین مالی یا شیوه های تامین مالی مورد توجه قرار می گیرد.
اصولاً در اقتصاد نخستین و مهم ترین شیوه تامین مالی تبدیل پس انداز ملـی بـه سـرمایه گـذاری
است. این تبدیل ممكن است از سوی دولت یا بخش خـصوصی (اعـم از حقیقـی یـا حقـوقی) صـورت
بگیرد. اگر نسبت خالص پس انداز ملی به تولید ناخالص داخلی در حدی قابل توجه قرار گیرد مشكلی
به عنوان كمبود منابع سرمایه گذاری در اقتصاد بروز نمی كند اما زمانی كه میل به مصرف در مـصرف
كنندگان (اعم از خصوصی یا دولتی) در حدی بالا باشد كه همواره منابع نـاچیزی بـرای پـس انـداز و
تبدیل آن به سرمایه گذاری باقی گذارد تنگنای كمبود منابع سرمایه گذاری بروز می كند.
در اغلب كشورهای در حال توسعه از جمله ایران به لحاظ عرضه كل رشد جمعیـت و فـشار تقاضـا
برای ابتیاع كالاها و خدمات مصرفی و… همواره سطح پس انداز ملی نسبت به تولید ناخالص داخلی در
حد قابل توجه نسبت و لذا سرمایه گذاران همواره با كمبود منابع برای سرمایه گـذاری در طـرح هـای
اقتصادی مواجه می باشند. اگر شرایط اقتصادی به گونه ای باشد كه فشارهای تورمی سیر نزولی ارزش
پول ملی را به وجود آورد و در مقابل بازار معاملات كاذب و دلالی (ارز ، سكه ، كالاهای مصرفی بـادوام
، زمین و …) نیز رونق داشته پس انداز كنندگان تمایلی به نگهداریی وجوه نقد خود در نظام بـانكی یـا
سرمایه گذاری آن در طرح های اقتصادی نشان نمی دهند و این امر بر انباشت سرمایه برای سـرمایه –
گذاری اثر منفی دارد.
:
واژه پلاسما که تا دیروز معرف حالت چهارم ماده بود، خیلی زود توانست مبدل به
نامی فراگیر در صنایع درگیر با فرزندان علوم پایه یعنی رشته های مهندسی و
پزشکی شود . به طوری که امروزه حتا بیشتر تحقیقات فیزیکدانان پلاسما نه درباره
ماهیت آن که در جهت گسترش روشهایی است که نتیجه ی آن در حوزه های
کاربردی این علم کارساز می شود . به این ترتیب امروزه کمتر شاخه ا ی از مهندسی
را میتوان پیدا نمود که فرآیندهای پلاسمایی در آن کاربرد نداشته باشند.
در این میان مهندسی شیمی با شاخه های گسترده و انشعاب هـای فـراوانش کـه تـا
میانه ی سایر رشته ها پیش رفته است، شاید به نوعی بیشتر ا ز باقی علوم مهندسـی
با انواع کاربردی پلاسما سروکار داشته باشد .
سنتز و تولید مواد مورد نیاز ا ز مواد اولیه، حذف آلاینده هـا و کوشـش بـ رای حفـظ
محیط زیست و اکوسیستم، پلیمریزاسیون، پوشـش دهـی سـطوح و حتـا فرآینـدهای
انجام شونده در مقیاس نانوتکنولوژی که بعـضا در ایـن رشـته ا نجـام و بررسـی مـی
شوند، به کار بستن متدهای نوین عملیاتی با کیفیـت کـار و بـازدهی بـالاتر، هزینـه
تمام شده مناسب تر و ایجاد محصولات واسط کمتر و در نتیجـه جلـوگیری ا ز آلـوده
گی و ضایعات کمتر را ایجاب می کند.
استفاده ا ز یک محیط پلاسمایی در داخل رآکتورها بـه جـای عملیـات و فرآینـدهای
کلاسیک همچون استفاده ا ز مبدل، بویلرها و سایر روشهایی کـه بـا تولیـد و ا نتقـال
انرژی، دستیابی به انرژی اکتیواسیون مورد نیاز بـرا ی حرکـت سیـستم شـیمیایی را
فرآهم می آورد، ایده ایست که نه تنها دیگر نو نمی باشد کـه انـدک انـدک بـه یـک
روش مهم و قابل قبول تبدیل شده است و حتا شـگفت آور نیـست ا گـر روزی جـای
روشهای قدیمی را گرفته و یا در کنار آن ها به کار گرفته شود.
ایجاد پلاسما به کمک یک حالتی ا ز جریان که به صـورت پـالس هـایی ا ز ا نـرژی در
کسری ا ز ثانیه به سیستم داده شـود، پیـشرفت دیگـری اسـت کـه امـروزه بـه دلیـل
سودمندی های فراوان مورد توجه قرار گرفته است و توانسته با اتکا بـه نتـایج بهتـر
خود گوی برتری را در بیشتر زمینه ها ا ز پلاسماهای پیوسته برباید.
در این جا رآکتورها و شبه رآکتورهایی(سیستم هایی که ا گرچـه رآکتـور بـه معنـای
کلاسیک نیستند ولی در آن ها واکنش رخ می دهـد .) را کـه بـا اسـتفاده ا ز تکنیـک
پالس در آن ها حالت پلاسما ایجاد شده و با استفاده ا ز آن واکنش ا نجـام و هـدایت
خواهد شد، بررسی نمـوده و ضـمن مقایـسه ی انـواع آن بـا یکـدیگر، شـرایط کـار و
مزایای هریک را مشخص کرده و کاربرد هرکدام را با توجه به نقاط ضعف و قـوت آن
بیان و انتخاب نماییم.
تمام رسوباتی كه بوسیله آب و باد حمل می گردند و نیز تمام رسوبات موجـود در دشـتها در
اثر پدیده هوازدگی سنگها و صخره ها بوجود آمده اند . هوازدگی عملـی اسـت كـه طـی آن سـنگها ،
سخت شكسته و فرسوده می شوند . اندازه ، تركیب معدنی ، چگـالی و فـاكتور هـای دیگـری چـون
بافت رسوبات ، به طبیعت سنگ اصلی بستگی دارد .
فرایند هوازدگی به سه بخش هوازدگی شیمیایی ، مكانیكی و ارگانیكی تقسیم می گردد .
عوامل موثر در هوازدگی شیمیایی عبارتند از : اكسیژن ، دی اكسید كربن و بخـار آب كـه در
هوا موجود می باشد . در حالتهای خاص اسید كربنیك نیز روی سنگهای گرانیت ، آبیـت ، بیوتیـت و
… مؤثرمی باشد .
عوامل مكانیكی نیز سنگهای اصلی را به قطعات كوچكتر تبدیل می كنند كه شامل یخ زدگی
آب ، انبساط ناشی از تغییرات شیمیایی و انبساط و انقبـاض حاصـل از تغییـرات ناگهـانی حـرارت در
طول شبانه روز می باشد.
عوامل هوازدگی ارگانیكی شـامل میكـرو ارگانیزمهـای خـاك و ریـشه و تنـه هـای درختـان
می باشد كه سبب خرد كردن سنگها می شود.
وقتی سنگی متلاشی گردید ، مواد بوسیله رودخانه ، باد و یا یخچالها از نقطـه ای بـه نقطـه
دیگر حمل و انباشته می گردد . موادی كه بوسیله رود خانه ها حمل و انباشته می شود مواد آبرفتـی
و موادی كه به وسیله باد جابجا و انباشته می گردد لس و چنانچه به وسیله یخچالها منتقل و انباشته
گردد رسوبات یخچالی نامیده می شوند .
مواد آبرفتی حمل شده بستگی به اندازه ذرات ، دبی جریان ، شیب كف و خـصوصیات حـوزه
آبریز دارد . وقتی كه دبی جریان و یا شیب رودخانه كم شود ، رودخانه قادر به حمل موادی كـه قـبلا
برداشته است نمی باشد و در نتیجه مواد اضافی ته نشین و در بستر رودخانه انباشته و باعـث ایجـاد
تغییراتی در بستر رود مانند تشكیل و ایجاد مناطق سیل گیر ، دلتا و جزایر و … می شوند .
2-1- خصوصیات یك ذره رسوب منفرد
جهت بررسی مسائل مربوط به حركت رسوب علاوه بر بررسی خواص كلی رسوب لازم اسـت
خصوصیات هر ذره به طور مجزا نیز مورد بررسی قرار گیرد . خواصی از ذره عبارتند از : اندازه ، شـكل
جرم مخصوص ، وزن مخصوص ، زاویه ایستایی و سرعت سقوط ذره .
:
اگر امروزه در جهان از خدمات حمل ونقل تحت عنوان صـنعت یـاد مـی شـود نشـانه گسـتردگی و
اهمیت این خدمات به عنوان حلقه اتصال صنایع با یكدیگر و عامل ارتباط میان بازارهـای مصـرف و
بازارهای تولید است. بستگی و پیوند میان نظام حمل ونقل و فرآینـد توسـعه اقتصـادی و اجتمـاعی
جوامع آنچنان حساس و پیچیده است كه كارشناسان علوم اقتصاد، از حمل ونقل بـه عنـوان نیـروی
محركه توسعه یاد می كنند و كارآمدی و توانمندی آن را زمینه ساز توسعه پایدار می دانند.
طی سالهای اخیر استفاده از نتایج تحقیقات و مطالعات انجام شـده در دنیـا بـه افـزایش بهـره وری
وارتقاء كیفیت در اجرا، بهره برداری و نگهداری بهینه از طرحها و پروژه های حمل ونقل منجر شـده
و افق های جدیدی را به منظورارایه راهكارها و راهبردهای نـوین درعرصـه حمـل و نقـل گشـوده
است. به همـین دلیل اطلاع رسـانی در این زمیــنه بـه منظـور ایجــاد ارتــباط بـین حـوزه هـای
مختلف یك ضرورت اجتناب ناپذیر می باشد.
فصل اول: كلیات
علایم را باید روی تكیه گاه های موجود یا پایه های مناسب نصب نمود كه اولا” از نظر دید و كارایی مورد
انتظار بتواند مفید واقع شود و ثانیا در مقابل نوسانات ناشی از فشار باد و سایر نیروها مقاومت كند و از نظر
خرابكاری یا جابجایی نیز ایمنی كافی داشته باشد.
اگرچه از نظر ایمنی یك راه قابل عبور و بدون موانع كناری بسیار مطلوب می باشد ، لیكن لازم است بعضی
تجهیزات در حریم راه و نزدیك به سواره رو نصب گردند. این تجهیزات ثابت كناری عبارتند از پایه های
علایم، پایه های روشنایی، چراغهای راهنمایی، لوازم اخطاری تقاطع با راه آهن، جعبه های تلفن اضطراری و
… . درصد قابل توجهی از تلفـات مربوط به موانع ثابت به دلیل برخورد وسایل نقلیه با پایه های علایم و
روشنایی است، اگر چه برخورد با سایر تجهیزات كنار نیز منجر به حوادث شدید می گردد.
مهندسی راه اقتضاء می كند كه، با توجه به محدودیت ها، ایمن ترین تسهیلات ممكن مورد استفاده قرار
گیرند. به طور كلی پنج گزینه مختلف برای طرح ایمن وجود دارد كه با در نظر گرفتن شرایط از میان آنها
می توان انتخاب نمود. این گزینه ها به ترتیب اولویت عبارتند از:
1- برداشتن مانع یا طراحی مجدد آن به طوری كه بتوان با ایمنی از آن عبور كرد.
2- جابجایی مانع به نقطه ای كه احتمال برخورد با آن كمتر است.
3- كاهش شدت حادثه با استفاده از سیستم شكست پذیر.
4- در صورت عدم امكان طراحی مجدد یا جابجایی با استفاده از حفاظ های طولی یا ضربه گیر مانع را
محافظت نمود.
5- اگر گزینه های دیگر مناسب نباشند با استفاده از شبرنگ یا سایر وسایل انعكاسی مانع را قابل رویت
نمود .
گــزینه های 1 و 2 نسبت به ســایر گــزینه ها ارجح می باشـند، ولی هـمیشه به این دلـیل كه پایه های
علایم و روشنایی باید در كنار راه قرار گیرند، امكان اجرای آنها نیست.
در این گونه موارد آنچه باقی می ماند استفاده از پایه های شكست پذیر یا ایمن سازی پایه معمولی با
استفاده از روش های گفته شده در بالا (4و5) می باشد.