ویژگی اصلی حسابداری در دنیای تجارت امروز تعامل حسابداران حرفهای با سیستمهای اطلاعاتی رایانهای است. حسابداران نیز باید مانند كاربران اصلی سیستمهای اطلاعاتی در طراحی سیستم و شناخت عملیات بنگاههای اقتصادی مشاركت كنند. مدیران حسابداری باید عملكرد سیستمهای اطلاعاتی را اندازهگیری و ارزیابی كنند. از طرفی حسابرسان داخلی و حسابرسان مستقل باید كیفیت پردازش اطلاعات را بررسی كنند و صحت اطلاعات ورودی و خروجی از سیستم را آزمون نمایند. (سجادی ، 1385 ، 6)1.
یك سیستم عبارتست از مجموعهای از دو یا چند جزء مرتبط به هم كه به منظور دستیابی به یك هدف با هم در تعاملند. بیشتر مواقع سیستمها از زیرسیستمهای كوچكتری تشكیل شدهاند كه هر یك فعالیت ویژهای را انجام داده و در نهایت سیستم بزرگتری را پشتیبانی میكنند. سیستم اطلاعات حسابداری عبارت است از كلیه اجزای مرتبط كه با هم در امر جمع آوری، ذخیره و انتشار اطلاعات با هدف برنامه ریزی، كنترل، تجزیه و تحلیل و تصمیم گیری نقش دارند. سیستم اطلاعات حسابداری كه در یك واحد تجاری طراحی و اجرا می شود، مستقیماً با فرهنگ سازمانی، سطح برنامه ریزی استراتژیك و فناوری اطلاعاتی كه در آن شركت وجود دارد، مرتبط است (صرافی زاده٬ 25٬1384)2.
برخی از فعالیت های مهمی كه سیستم اطلاعات حسابداری در یك شركت ایجاد می كند، عبارت اند از:
گردآوری و ثبت داده های مربوط به فعالیت های شركت، برنامه ریزی، فرآیند تبدیل داده ها به اطلاعاتی كه در تصمیم گیری برای برنامه ریزی و كنترل فعالیت ها و انجام كنترل های ضروری جهت حفاظت از دارایی های شركت استفاده می شود (همان منبع 30٬ )3.
در بیانیه مفاهیم بنیادی حسابداری شماره 2 كمیته تدوین استانداردهای حسابداری مالی[1] به عنوان یك سیستم اطلاعاتی تعریف و هم چنین بیان گردید كه هدف اولیه حسابداری تهیه اطلاعات مفید برای تصمیم گیری است. وظایف سیستم حسابداری شامل شیوه های گردآوری داده های مربوط به فعالیت ها و رویدادهای سازمان، شیوه تبدیل داده ها به اطلاعاتی است كه مدیریت می تواند آن ها را در سازمان مورد استفاده قرار دهد و شیوه حصول اطمینان از قابلیت دسترسی، اتكا و دقت اطلاعات تاكید می كند(سجادی ، 1385، 6)[2].
تحقیق حاضر به بررسی تاثیر “سیستم جامع مالی و یكنواخت صنعت نفت در شركت های پالایش نفت كشور” بر” ویژگی های كیفی اطلاعات حسابداری” می پردازد.سیستم جامع و یكنواخت نفت در تمامی شركت های زیر مجموعه نفت مورد استفاده قرار می گیرد. به دلیل گستردگی مكانی، این تحقیق را محدودتر نموده و فقط در شركت های پالایش نفت كشور مورد بررسی قرار گرفته است. این سیستم به صورت وصل به شبكه[3] در تمامی این شركت ها مورد استفاده قرار می گیرد. سیستم جامع مالی و یكنواخت صنعت نفت شامل زیر سیستم هایی است كه در واحدهای مختلف مالی مورد استفاده می باشد این زیر سیستم ها شامل موارد زیر می باشد.
سیستم حقوق و دستمزد
سیستم كالا
سیستم حسابداری صنعتی
سیستم بودجه
هر كدام از این زیر سیستم های حسابداری به گونه ای طراحی گردیده است كه متناسب با آن واحد می باشد. در بخش دوم از فصل دوم این تحقیق جزئیات كاملی از هر یك از این زیر سیستم ها و نحوه كاركردن با آن ها تشریح گردیده است.محقق در این تحقیق ابتدا به شناسایی و نحوه كاركرد این سیستم پرداخته و سپس به بررسی ویژگی های كیفی اطلاعات حسابداری پرداخته است.تا تاثیر سیستم جامع مالی و یكنواخت صنعت نفت بر ویژگی های كیفی اطلاعات حسابداری را بسنجد. برای بررسی این تاثیر داده های لازم از طریق پرسشنامه به واحدهای مالی در شركت های پالایش نفت ارسال گردید.
در این پرسشنامه سعی بر این شده است كه رابطه بین این سیستم بر چهار ویژگی اصلی یعنی: قابل اتكا بودن [4] ، مربوط بودن [5] قابل مقایسه بودن[6] و قابل فهم بودن مورد بررسی قرار گیرد.
در این تحقیق سیستم جامع مالی و یكنواخت نفت یك متغیر مستغل و متغیرهای وابسته همان ویژگی های كیفی اطلاعات حسابداری می باشند.
2-1 تاریخچه مطالعاتی
با توجه به توضیحات بالا و وجود سیستمهای جدید گزارشگری و حسابداری در این تحقیق سعی بر آن است كه بررسی كنیم كه تا چه میزان سیستم مورداستفاده در شركتهای پالایش نفت ایران میتواند جوابگوی نیازهای اطلاعاتی استفادهكنندگان از اطلاعات باشد.بنابراین با این تفكر كه اگر سیستم جامع مالی و یكنواخت صنعت نفت را یك متغیر مستقل درنظر بگیریم میخواهیم میزان تأثیر متغیر مستقل را بر متغیرهای وابسته را بسنجیم متغیرهای وابسته همان ویژگیهای كیفی اطلاعات حسابداری است.در جدول شماره (1-1) تحقیقات متعددی را كه در زمینه سیستمهای اطلاعاتی حسابداری و ویژگی های كیفی اطلاعات حسابداری انجام گرفته است و موجبات چارچوب نظری در این تحقیق شده است، نشان داده است.
بیان مسئله تحقیق
هر سازمانی كه داده های صحیح،دقیق ،بهنگام وجامع در اختیار داشته باشدوبتواند در كمترین زمان به داده های مورد نیازش دستیابی داشته باشد ،موفق تر است.نقش داده واطلاعات در مدیریت سازمانها ،نقشی حیاتی واساسی است.هرچه فضای اطلاعاتی یك سازمان ،دقیقتر،شفاف تر،منسجم تر وسیستماتیك تر باشد،سازمان بهتر می تواند به اهدافش نایل آید.وجود فضای اطلاعاتی نادقیق،كدر،آشفته ومتناقض از مهمترین عوامل عدم پیشرفت در مدیریت سازمانها است (روحانی رانكوهی1372 ، 93)1.
اطلاعات مفید حسابداری كه برای مدیران تهیه میشود باید دارای ویژگیهای زیر باشد.
1- مربوط بودن: به اطلاعاتی تلقی میشود كه بر تصمیمات اقتصادی استفادهكنندگان در ارزیابی رویدادهای گذشته، حال یا آینده یا تأیید یا تصحیح ارزیابیهای گذشته آنها مؤثر واقع شود.
2- قابل اتكا بودن: اطلاعاتی قابل اتكا است كه عاری از اشتباهات و تمایلات جانبدارانه با اهمیت باشد و به طور صادقانه معرف آن چیزی باشد كه مدعی بیان آن است یا به گونهای معقول انتظار میرود بیان كند.
3- قابل مقایسه بودن: استفادهكنندگان صورتهای مالی باید بتوانند صورتهای مالی واحد تجاری را طی زمان جهت تشخیص روند تغییرات در وضعیت مالی، عملكرد مالی و انعطافپذیری مالی واحدهای تجاری مقایسه كنند.
4- قابل فهم بودن: یك خصوصیت كیفی مهم اطلاعات مندرج در صورتهای مالی این است كه به آسانی برای استفادهكنندگان قابل درك باشد (نوروش، 1385، 21)2.
در حال حاضر در صنعت نفت سیستم جامع مالی و یكنواخت تنها مرجع تصمیم گیری می باشد بنابراین برای ارزیابی كیفی اطلاعات حسابداری محقق تاثیر سیستم جامع مالی و یكنواخت نفت را بر این ویژگی ها مورد بررسی قرار داده تا رابطه و تاثیر آن را بسنجد پس به دنبال بررسی این تحقیق چندین سوال اساسی در ذهن محقق خطور می كند. سوالات در این تحقیق كه اساساً تشكیل دهنده فرضیات تحقیق نیز هستند مشتمل بر سوالات زیر است.
1.آیا سیستم جامع مالی ویكنواخت صنعت نفت در پالایشگا ههای نفت در ایران می تواند بر ویژگی “مربوط بودن” اطلاعات حسابداری موثر واقع گردد؟
- آیا سیستم جامع مالی ویكنواخت صنعت نفت در پالایشگاههای نفت در ایران می تواند بر ویژگی “قابل اتكابودن ” اطلاعات حسابداری موثر واقع گردد؟
- آیا سیستم جامع مالی و یكنواخت نفت در پالایشگاههای نفت در ایران می تواند بر ویژگی “قابلیت مقایسه “اطلاعات حسابداری موثر واقع گردد؟
- آیا سیستم جامع مالی ویكنواخت صنعت نفت می تواند بر” قابل فهم بودن” اطلاعات حسابداری موثر واقع گردد؟
4-1 – چهارچوب نظری تحقیق:
در سالهای اخیر، تلفیق علم حسابداری و نوآوری های عرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات سبب شد. تا با استفاده از ابزارها و روش های نوین، شاهد سرعت و دقت روز افزون در سیستم های مالی باشیم استفاده از این سیستم های نوین سبب می شود تا با صرف نیروی انسانی و وقت كم تر بتوان عرصه های وسیع تری را تحت پوشش قرار داد. امروزه هوش مصنوعی نقش اساسی در سیستم های اطلاعات ایفا می نماید.
سیستم خبره به عنوان زیر مجموعه ای از هوش مصنوعی سعی بر تقلید رفتار انسان در حل مسایل و الگو برداری از راه حل ها دارد. بنابراین برای ایجاد سیستم های خبره در حوزه امور مالی توجهی خاص شده است زیرا در این صورت، دانش و تخصص كمیاب حسابداری و مالی برای گروه وسیع تری از افراد قابل دسترسی است (یزدی،1377، 20)[1].
وجود سیستمهای متعدد منجر به ایجاد مشكلات متعدد و عدم كارآیی میشود اغلب باید دادههای مشابه گردآوری و در بیش از یك سیستم ذخیره شود. این موضوع نه تنها حجم فعالیتهای ضروری سیستمها را افزایش میدهد بلكه اگر دادهها در یك سیستم تغییر كنند ولی در سیستمهای دیگر این دادهها تغییر نكند میتواند منجر به تضاد و مغایرت دادهها شود. علاوه بر این، یكپارچهكردن مؤثر دادهها در سیستمهای متعدد كاری دشوار است. سیستمهای برنامهریزی منابع انسانی[2] یكی از بخشهای پیشرفته طراحی است كه این مشكلات را حل میكند. سیستم مزبور كلیه جنبههای فعالیت سازمان را با سیستم اطلاعاتی حسابداری سنتی تلفیق، یكپارچه و هماهنگ میكند (همان منبع،25)3.
خصوصیسازی ابزاری برای توسعه است. تجارب دو دهه اخیر به کرّات لزوم استفاده از مکانیزم بازار و پتانسیلهای بخش خصوصی جهت تحکیم رشد در فرایند توسعه کشورهای در حال توسعه را به اثبات رسانده است. توجه و تعمق در الگوی موفق توسعه برخی کشورهای در حال توسعه با تکیه بر نیروهای بخش خصوصی مؤید این موضوع و مبین ارجحیت این الگو در مقام مقایسه با سایر الگوهاست.
در ایران نیز، طرح موارد مربوط به واگذاری امور به بخش خصوصی در سیر تکامل مبانی حقوقی خصوصیسازی در برنامههای توسعهای کشور و ابلاغ سیاستهای کلی اصل44 قانون اساسی، ناشی از دیدگاه لزوم خصوصیسازی برای توسعه است. خصوصیسازی که در سیاستهای کلی ابلاغی اصل 44 قانون اساسی منظور گردیده است، به منظور شتاب بخشیدن به رشد اقتصاد ملى، گسترش مالكیت در سطح عموم مردم به منظور تأمین عدالت اجتماعى، ارتقاء كارآیى بنگاههاى اقتصادى و بهرهورى منابع مادى و انسانى و فناورى، افزایش رقابت پذیرى در اقتصاد ملى، افزایش سهم بخشهاى خصوصى و تعاونى در اقتصاد ملى، كاستن از بار مالى و مدیریتى دولت در تصدى
فعالیتهاى اقتصادی، افزایش سطح عمومى اشتغال، تشویق اقشار مردم به پسانداز و سرمایهگذارى و بهبود درآمد خانوارها انجام شده است که این اهداف بیشترین قرابت را با مفهوم توسعه همه جانبه دارند.
یكی از بزرگترین شركتهای دولتی كه بر اساس سیاستهای كلی اصل 44 قانون اساسی به بخش خصوصی واگذار گردیده، شركت سهامی آلومینیوم ایران است و در این تحقیق در نظر است تا تاثیر این فرایند بر شاخصهای عملكرد و بهره وری شركت مذكور مورد بررسی قرار گیرد.
در این فصل پس از بیان مسئله، به بیان اهمیت و ضرورت تحقیق می پردازیم، همچنین اهداف تحقیق را در قالب اهداف كلی و ویژه بیان می كنیم. چارچوب نظری تحقیق كه بنیان اصلی طرح سوال است در این فصل آورده شده و در ادامه مدل تحقیق و شیوه اندازه گیری متغیرها و همچنین فرضیه های تحقیق مورد توجه قرار گرفته است. در پایان فصل نیز شرح واژه ها و اصطلاحات آورده شده است.
2-1 تاریخچه مطالعاتی
در ایران و جهان تحقیقات زیادی در رابطه با موضوع خصوصی سازی و تاثیرات آن بر شاخصهای مختلف صورت گرفته كه در ذیل به تعدادی از آنها ضمن بیان نتایج بدست آمده اشاره می شود :
تحقیقات انجام شده در خارج از كشور
1) در سال 2010 پژوهشی توسط ژانگ كای هوانگ[1] در رابطه با بررسی تغییر در عملكرد مالی و عملیاتی 127 نمونه از شركتهای خصوصی شده چینی كه كنترل آنها از بخش دولتی به بخش خصوصی منتقل گردیده بود، و با هدف گسترش ادبیات جاری در سه جنبه : گسترش ادبیات خصوصی سازی، بیان تاثیرات متفاوت مالكیت در خصوصی سازی و لزوم اصلاحات بیشتر در دولت چین انجام پذیرفت. به این منظور تغییرات عملكرد شركتهای مذكور در سه سال قبل و بعد از خصوصی سازی مطابقت و مقایسه شد و برای تعیین معنی دار بودن تفاوت بین میانگین متغیرهای وابسته در دوره های سه ساله قبل و بعد از خصوصی سازی از آزمون ویلكاكسون استفاده گردید. فرضیه اصلی پژوهش بر این اصل استوار بود كه خصوصی سازی كامل و یا نهایی در بهبود عملكرد مالی و عملیاتی شركتها مؤثر است. در تحقیق مذكور بازدهی شركتها، سودآوری، اهرم مالی، صرفه جویی در هزینه تولید و اشتغال مورد توجه بود. نتایج تحقیق نشان از افزایش بازده، سودآوری و كاهش تعداد نیروی انسانی داشت. همچنین تاثیر واگذاری مدیریت شركتها به مدیران داخلی (قبلی) و مدیران خارج از مجموعه شركتها (مدیران جدید) نیز مورد بررسی قرار گرفت و نشانگر این موضوع بود كه علیرغم تمایل مدیران داخلی به بهبود عملكرد شركت، انگیزه كافی برای تجدید ساختار وجود ندارد. مطالعات مذكور همچنین بیانگر این نكته می باشد كه، انتقال كامل كنترل از بخش دولتی به بخش خصوصی در شركتهای واگذار شده ، عامل مؤثری بر بهبود عملكرد شركتهای مورد بررسی است.
2) یکی از بزرگترین تحقیقات درزمینه خصوصی سازی، توسط نرجس بوباکری[2] و ژان کلود کاست[3] در سال 1994، انجام گرفته است. در این پژوهش 79 شرکت از بین 23 کشور در حال توسعه انتخاب شده است و عملکرد مالی و عملیاتی آنها در سه سال قبل و بعد از خصوصی سازی و طی دوره زمانی 1992-1980 بررسی شده است. شرکتهای این نمونه از کشورهای با درآمد اقتصادی اندک (بنگلادش، هند و پاکستان)، کشورهای با درآمد متوسط (آرژانتین، برزیل، یونان، کره، مالزی، مکزیک، پرتقال، سنگاپور، تایوان ،ترینیداد و توباگو و ونزوئلا) انتخاب شده اند.
دیوار برشی ورق ف ولادی متشكل از ورق نازك فولا دی، ستون های كناری و تیرهای افقی طبقات بودهكه روی هم رفته، عملكرد اصلی آن مقاومت در برابر نیروهای برشی و لنگر واژگونی ناشی از بارهای جانبی میباشد. رفتار دیوار برشی ورق ف ولادی ر ا می توان كمابیش شبیه یك تیر ورق عمودی قلمداد كرد ؛ كه در آنستون ها، ورق فولادی و تیرهای افقی ط بقات ، بترتیب نقش بال ها ، جان و سخت كننده های عرضی تیر ورق را ایفا می كنند.
برخی مزایای استفاده از دیوار برشی ورق ف ولادی به عنوان سامانه مقاوم در برابر بارهای جانبی، عبارتند از:
١. اگر سیستم خوب ط راحی و اجرا شده باشد، انتظار رفتاری با ش كل پذیری و قابلیت اتلاف انرژی بالا می رود. به همین ترتیب دیوار برشی ورق فولادی را می توان به عنوان یك سامانه كارا و اقتصادی بحساب آورد.
٢. دیوار برشی ورق ف ولادی از س ختی اولیه نسبتاً بالایی برخور دار بوده و به همین دلیل برای محدود كردن تغییر مكان جانبی به خوبی نقش ایفا میكند.
٣. به موجب استفاده از این سامانه در مقایسه با دیوارهای برشی بتنی مسلح، جرم س ازه كاهش یافته و نتیجتاً نیروی زلزله وارده به سازه بمراتب كمتر میشود.
٤. با بكارگیری روشهای جوش كاری كارخانه ای و پیچ و مهره كارگ اهی، سرعت و هزینه اجرای این سامانه كاهش یافته و در روند كنترل كیفیت و بازدید كارگاهی سهولت ویژ های به وجود می آید.
٥. بلحاظ ضخام ت كم ورق ف ولادی در این سامانه ، در مقایسه با دیوارهای برشی بتنی مسلح، از نقطه نظر معماری، فضای كمتری اشغال می شود. این مهم برای ساختمان های مرتفع كه در طبقات پایین ،دیوار برشی بتنی مسلح با ضخامت زیاد نیاز است، به مراتب درخور توجه خواهد بود.
٦. استفاده از دیوار برشی ورق فولادی در مقایسه با نوع بتنی مسلح ، بمنظور بهسازی لرزه ای ساختمان ها از سهولت و سرعت اجرای بیشتری برخوردار می باشد.
2-1- انواع دیوار برشی ورق فولادی
بطوركلی دیوارهای برشی ورق ف ولادی، را می توان در سه نوع معمولی، تركیبی وتركیبی با تیر پیوند تقسیم بندی كرد . در نوع معمولی، اتصالات تیر به ستون از نوع ساده ومفصلی بوده و به بیان دیگر دیوار برشی ورق فولادی ،تنها سامانه باربر جانبی در ساختمان محسوب می شود، و ا ین در حالی است كه در نوع تركیبی، از قاب های مقاوم خمشی به موازات یا در داخل صفحه دیوار فولادی، به عنوان سامانه ایی كمكی برای دیوار برشی ورق فولادی استفاده می شود. سرانجام در نوع سوم ، از یكسری تیرهای برشی ش كل پذیر برای اتصال دو دیوار برشی ورق فولادی استفاده می گردد.
از سوی دیگر دیوار برشی ورق فولادی را میتوان ، بر حسب اینكه ورق فولادی تقویت شده یا نشده و یا اینكه پوششی از بتن بر روی ورق قرارگرفته یا نگرفته باشد و یا موارد دیگری مانند وجود بازشو و … ، به انواع مختلفی دسته بندی كرد. بطوركلی امكان یا عدم امكان هرگونه كمانش ارتجایی و میزان و نحوه توسعه میدان كششی پس كمانشی در پانل فولادی اساس دسته بندی دیوار برشی ورق فولادی می باشد.
:
از اساسی ترین پی شنیازهای افزایش سطح رفاه اجتماعی و توسعه صنعت در هر كشور وجود حمل و نقل روان و ایمن است. بنابر این یكی از اولین نمادهای ارزیابی كیفیت زندگی شهروندان یك كشور وضعیت حمل و نقل آن است. هم اكنون در بسیاری ازكشورها، مشكلات حمل و نقل و ترافیك به یكی از چالش های مهم اجتماعی و ملی تبدیل و سهم قابل توجهی از تولید ناخالص ملی را تشكیل داده است. به طوری كه دستیابی به حمل و نقل ارزان و ایمن و كارا به عنوان یكی از محورهای اصلی سیاس تهای توسعه مورد تاكید است.
طی سال های متمادی، متخصصان حمل و نقل ساخت و ساز را هها و بزرگ راه ها را در كنار دیگر برنامه های رایج نظیر توسعه حمل و نقل عمومی، كاهش تقاضا، تغییر كاربری زمین و… توصیه كردند. اما آنان متوجه شدند كه ظرفیت ها و امكانات جدید در مدت كوتاهی توسط مصر فكنندگان بلعیده م یشود و در اثر مسابقه ایجاده شده بین ساخت راه و جاده با تولید اتومبیل های راحت و ارزان، تلاش های عمرانی كم اثر شده و ایمنی راه ها نیز مرتبا” در حال كاهش است. از سوی دیگر پیشرفت فناوری های روز شرایط مناسب و ویژه ای را برای ایجاد ارتباط بی وقفه (On-line) بین كاربران، مسافران، تصمیم گیرندگان، مراكز مدیریت ترافیك فراهم ساخته است. بدین ترتیب امكان ایجاد یك مدیریت هوشمندانه و هدفمند و هماهنگ به منظور ارتقاء بهره وری و افزایش كارایی شبكه حمل و نقلی فراهم آمد. بنابراین همراه با پیشرفت های حاصله در تكنولوژی ارتباطات و الكترونیك، توسعه سیستم های هوشمند حمل و نقل به عنوان سیاست كلی در بسیاری از كشورهای پیشرفته در بخش حمل و نقل مطرح گردید. بنابراین استفاده از سیستم های حمل و نقل هوشمند جهت كاهش مشكلاتی نظیر
آلودگ یهای زیست محیطی، خسارت های مادی و معنوی ناشی از سوانح و تصادفات، اتلاف زمان مسافران و… در اغلب كشورهای جهان مد نظر قرار گرفت. اما این سوال همواره مطرح است كه میزان مزایای به كارگیری این سیستم ها و میزان سرمایه گذاری مورد نیاز (هزینه استفاده از این سیستم ها) چه میزان می باشد؟آیا سیستم های حمل و نقل هوشمند دارای این پتانسیل هستند كه نیاز مدیران شبكه حمل و نقل و منافع سرمایه گذاران و استفاده كنندگان از این سیستم ها را برطرف سازند؟ آیا استفاده از سیستم های حمل و نقل هوشمند دارای توجیه اقتصادی می باشد؟
فصل اول
كلیات
1-1- هدف
تراكم در راه ها و در پی آن افزایش زمان سفر و هزینه ه ای مربوطه، كاهش جاذبه در استفاده از حمل و نقل عمومی، تبعات زیست محیطی حمل و نقل و… روبرو هستند. به منظور كاهش معضلات ترافیكی، از دهه 60 میلادی ساخت هر چه بیشتر خیابان و جاده و بزرگراه در دستور كار تصمیم گیرندگان قرار گرفت. ولی مشكلات به طور كامل محو نشد و به تدریج برنامه ریزان حمل و نقل متوجه شدند كه ظرفیت و امكانات جدید در مدت كوتاهی توسط مصرف كنند گان بلعیده میشود و همچنین افزایش این تسهیلات به دلیل نیاز به سرمایه گذاری كلان و زمان زیاد جهت اجرا همواره با محدودیتهای گسترده ای روبرو می باشد. بنا بر این به منظور غلبه بر مشكلات فوق و با توجه به اینكه دیگر حل محدودیتها با روشهای سنتی غیرممكن می باشد، با نیم نگاهی به پیشرفتهای حاصل در تكنولوژی ارتباطات و الكترونیك از دهه 1980، استفاده از سیستمهای حمل و نقل هوشمند (ITS) مورد توجه قرار گرفت. سیستمهای حمل و نقل هوشمند (ITS) مجموعه سیستم هایی است كه با استفاده از ابزارهای خودكار و برنامه ریزی بر روی آنها، برخی از عملیات كنترلی (كنترل جریان كه در مقررات ترافیكی یا عوارضی و… ) و آمارگیری، اطلاع رسانی به رانندگان، برداشت اطلاعات و… را برای رفع مشكلات حمل و نقل ترافیك انجام میدهد. به عبارتی سیستمهای حمل و نقل هوشمند ابزارهای چند وجهی پیچیده ای هستند كه از تركیب فن آوریهای پیشرفته در كنار یكدیگر به وجود می آید و برای بهبود اوضاع حمل و نقل و ایجاد راه حل هایی جهت ارتقاء كیفیت زندگی به كار برده میشود و استفاده از سیستمهای حمل و نقل به معنی استفاده و به كار گیری تكنولوژی های نوین (از قبیل الكترونیك، ارتباطات و سیستمهای كنترل) به منظور ارتقاء سطح ایمنی، كارآیی و ارزانی در حمل و نقل میباشد. بنابراین مزایای استفاده از این سیستم ها بی نظیر و قابل توجه است با این وجود به منظور بهر هگیری از این سیستم ها مدیران و سرمایه گذاران حمل و نقل هزینه هایی را متصرف می شوند. بنابراین همواره این سوال مطرح است كه مزایای به كارگیری این سیستم ها چیست و میزان به كارگیری مورد نیاز (هزینه استفاده از این سیستمها) چه میزان است؟ آیا مزایای به كارگیری این سیستم ها به اندازه ای است كه بتواند پاسخگوی هزینه استفاده از این سیستم ها باشد؟ حجم سرمایه گذاری مورد نیاز برای اجرای برنامه های ITS چیست؟ آیا اجرای این سیستم ها دارای توجیه اقتصادی می باشد یا خیر؟
بنابراین ارزیابی میزان كمی سود و هزینه های ITS ضروری می باشد تا اجرای این سیستم ها از لحاظ توجیه اقتصادی مورد بررسی قرار گیرد. همچنین در این صورت م یتوان این سیستم ها را با سایر گزینه های موجود حمل و نقلی نیز مقایسه نمود. هدف از انجام این پایان نامه نیز ارائه مدلی به منظور ارزیابی فنی و اقتصادی سیستم های هوشمند شهری می باشد.
:
به همراه پیشرفت تمدن بشر و ایجاد تشکل های شهرنشینی و ازدیاد جمعیت، در میان حوادث طبیعی، زمین لرزه عامل بیشترین شمار تلفات انسانی و زیان مالی بوده است. از سال های 1900 تا 1988، جمعا 26 میلیون زلزله زده بر جای مانده است. بررسی آمار نشان می دهد که رشد پیوسته و زیاد نرخ افزایش جمعیت سبب شده است اثر زیانبار رویدادهای طبیعی از سال 1960 تا 1980 نسبت به سال های گذشته سه برابر شود. بیش از 62 میلیارد دلار تا سال 1922 خسارت مالی ناشی از زمین لرزه در جهان وارد شده است. در 67 زمین لرزه بزرگ بین 1970 تا 1981، 441895 نفر کشته و 18567 میلیارد دلار خسارت بر جای مانده است.
از آغاز قرن هجدهم میلادی تاکنون زمین لرزه باعث کشته شدن نزدیک به 3 میلیون نفر شده است. چنانچه زیستگاه آمادگی رویارویی با چنین پدیده ای را نداشته باشد، با کشتار انسانی، دامی و از بین رفتن سرمایه های کلان همراه است و می تواند ساختار اقتصادی و سیاسی جامعه ای را از هم بپاشد.
تاریخچه رویداد زمین لرزه های بزرگ و سهمگین با نابودی قوم ها و ملت های کوچک و بزرگ و یا رهاسازی زادگاه و کوچ مردم همراه بوده است. به عنوان نمونه زمین لرزه هزاره سوم پیش از تولد مسیح در جنوب قزوین موجب پایان یافتن دوره تمدن سگزآباد شده است. ری باستان و بزرگ در جنوب تهران به علت تکرار زمین لرزه های مخرب در سده چهارم قبل از تولد مسیح، بزرگی و شکوه خود را به تدریج از دست داد و به شهرکی تبدیل شد. در زمین لرزه بزرگ 22 دسامبر سال 856 میلادی شهر باستانی کومس (صد دروازه در جنوب دامغان) که مرکز استان باستانی کومس بود با خاک یکسان شد و تمدن موجود در این شهر از بین رفت. زمین لرزه 17 ژوئن 976 میلادی سیراف (بندر کاهونی کنونی) در کرانه خلیج فارس و زمین لرزه سال 1320 میلادی شهر آنی پایتخت آرارات ارمنستان را با خاک یکسان کرد. زمین لرزه سال های 1903 تا 1990 میلادی در ایران حدود 121470000نفر کشته بر جای گذاشته که معادل تلفات جانی نزدیک به 1450 نفر در سال است که کمتر از کشته شدگان به وسیله تصادفات خودروها در ایالات متحده آمریکا می باشد. ولی باید توجه داشت که اثر ویرانی و زیانبار زمین لرزه بیش از تصادفات رانندگی است. چون زمین لرزه فاجعه ای شخصی و فردی نیست که اثر آن تنها در شمار کشته شدگان دیده شود. کشته شدگان همگانی انبوه انسانها در یک ناحیه کوچک از یک سو و اثرات روانی، اجتماعی، مالی. اقتصادی و سیاسی از سوی دیگر پی آمد آن است. در این مورد می توان اثر اجتماعی و سیاسی زمین لرزه را با کشتارهای بزرگ همگانی و گسترده ای چون کشتار 6 میلیون یهودی به وسیله نازی، در جنگ جهانی دوم، کشتار مردم هیروشیما و ناکازاکی به وسیله بمب اتمی آمریکا در پایان جنگ جهان دوم مقایسه کرد.